Ładowanie . . .
Ładowanie . . .

Igły do wstrzykiwaczy – czy 4 mm to nie za mało?

leki

Diabetyk24.pl

6 października 2017

Przez ostatnie 20 lat igły do wstrzykiwaczy do podawania insuliny ulegały systematycznemu skracaniu. Kiedyś standardem dla osób dorosłych była igła 8 mm, dla pacjentów otyłych polecano te o długości 12,7 mm. Obecnie mówi się o tym, że i dorośli, i dzieci mogą poprzestać na igłach czteromilimetrowych, niezależnie od masy ciała. 

Insulina jest hormonem, który powinien być wstrzykiwany do tkanki podskórnej, czyli tłuszczowej wyściółki znajdującej się pod skórą. Ważne jest, by nie podawać jej zbyt głęboko – do mięśni, bo pracujący mięsień może zmienić profil działania leku; ani też zbyt płytko, żeby po zrobieniu zastrzyku insulina nie wyciekała. Lek ten musi być dawkowany bardzo precyzyjnie i nawet niewielki wysięk po iniekcji może skutkować hiperglikemią. Innymi słowy, insulina nie może być wstrzyknięta ani za głęboko, ani za płytko. Dodatkowo ważny jest komfort pacjenta; to by technika iniekcji – a ta po części zależy od długości igły – była jak najprostsza, a sam zastrzyk bezbolesny. Jak to wszystko pogodzić?

Grubość skóry

Aby precyzyjnie dobrać długość igły do iniekcji insuliny trzeba wziąć pod uwagę grubość skóry i grubość tkanki podskórnej. Na podstawie badań obrazowych skóry osób dorosłych, zarówno zdrowych, jak i chorujących na cukrzycę ustalono, że jej grubość waha się w przedziale 1,25-3,25 mm, choć u większości osób wynosi 2 mm. Skóra dzieci jest nieznacznie cieńsza, jednak jest to różnica nie mająca znaczenia dla podawania insuliny. Grubość skóry nie zależy od płci, rasy, wieku czy masy ciała. Innymi słowy, aby dotrzeć do tkanki podskórnej i biorąc pod uwagę także osoby o grubej skórze – igła do iniekcji powinna być dłuższa niż 3,25 mm. Dlatego też igły 4 mm są obecnie rekomendowane wszystkim pacjentom bez wyjątku – przy tej długości nie ma obawy o iniekcję zbyt płytko. 

Grubość tkanki podskórnej

O ile grubość skóry jest stała, o tyle grubość tkanki podskórnej u poszczególnych pacjentów bardzo się różni. Wzrasta wraz z BMI, jest jej więcej u kobiet niż u mężczyzn, a u tej samej osoby tkanka podskórna jest grubsza na brzuchu i na pośladkach niż na udach i ramionach. Tutaj trudniej jest oszacować precyzyjnie długość igły do iniekcji, by nie wstrzykiwać insuliny domięśniowo, ponieważ nawet u osób o zbliżonym BMI grubość tkanki może się znacznie różnić, choć różnice te dotyczą milimetrów. Jednak te milimetrowe części mogą mieć takie przełożenie, że u jednych osób igła 6 mm będzie trafiała w tkankę podskórną, u innych już w mięsień. 

Obecnie przyjmuje się, że igła 4 mm jest optymalna dla iniekcji podskórnych, a jedynie u bardzo szczupłych dzieci (zwykle poniżej 6 roku życia) oraz bardzo szczupłych dorosłych należy dla bezpieczeństwa podczas iniekcji podnosić fałd skóry.

Ważne: igły o długości 4 mm powinny być zawsze wbijane w skórę pod kątem prostym. U osób bardzo szczupłych z uniesionym fałdem skóry, ale nadal pod kątem 90 stopni. 

Minimalizowanie ryzyka iniekcji domięśniowych

Obecnie uważa się, że zalecane kiedyś igły 6 mm dla dzieci i 8 mm dla dorosłych są zbyt długie, bo zwiększają ryzyko iniekcji domięśniowych. Można się przed nimi zabezpieczyć wykonując zastrzyk z uniesieniem fałdu skóry. Niestety nie zawsze zrobienie fałdu jest możliwe, o ile bez problemu można unieść skórę na brzuchu (odciągając ją od mięśni), o tyle na pośladkach czy przedramionach jest to trudniejsze, a na pewno wymaga pomocy osób trzecich. jednocześnie na brzuchu i tak podściółka tłuszczowa pod skórą jest najgrubsza, więc unoszeni fałdu w tym miejscu jest najmniej wymagane. Dlatego jeśli dysponujemy igłami o różnej długości, dobrze jest dostosowywać je do miejsca zastrzyku. Te dłuższe niech służą do robienia zastrzyków w brzuch (z fałdem skóry lub bez), te krótsze warto zarezerwować na ramiona i uda. 

Zalecenia a praktyka

Problemem w Polsce jest brak refundacji igieł do wstrzykiwaczy. Pacjenci wielokrotnie używają tych samych igieł, mimo że z założenia są one jednorazowe. Często nie wybierają sami długości igieł, a stosują te, które dostali w aptece do zakupionej insuliny. Poniżej prezentujemy „ściągę”, jak postępować przy poszczególnych długościach igieł, uwzględniając indywidualne cechy pacjenta. 


Dorośli bardzo szczupli
Długość igły
Kąt iniekcji
Fałd skóry

4
90
Można

5
45 lub 90
Tak

8
45
Tak

12Niezalecane

Dorośli o prawidłowej masie ciała
Długość igły
Kąt iniekcjiFałd skóry

4
90Nie

5
90
Można

6
90
Tak

8
45
Tak

12
Niezalecane

Dorośli z nadwagą i otyli
Długość igły
Kąt iniekcji
Fałd skóry

4
90
Nie

5
90
Nie

6
90
Można

8
45 lub 90
Tak

12
Niezalecane
Dzieci bardzo szczupłe
Długość igły
Kąt iniekcji
Fałd skóry

4
90
Można

5
90Tak

645
Tak
Dzieci o prawidłowej masie ciałaDługość igły
Kąt iniekcji
Fałd skóry

4
90
Nie

5
90
Można

645 lub 90
Tak

Powiązane artykuły

Jak radzić sobie ze zrostami po wkłuciach?
Jak radzić sobie ze zrostami po wkłuciach?

Magdalena Ślusarczyk | Śląski Uniwersytet Medyczny

9 lutego 2023
Refundacja igieł PIC Insupen Original. Poproś swojego lekarza o receptę na refundowane igły
Refundacja igieł PIC Insupen Original. Poproś swojego lekarza o receptę na refundowane igły

Magdalena Ślusarczyk | Śląski Uniwersytet Medyczny

15 marca 2022
Rotuj diabetyku!
Rotuj diabetyku!

Diabetyk24.pl

17 października 2017
Dieta cukrzycowa. Stosujecie?
Dieta cukrzycowa. Stosujecie?

Diabetyk24.pl

18 września 2017
Zestawienie glukometrów 2016
Zestawienie glukometrów 2016

Diabetyk24.pl

13 listopada 2016
Refundacja igieł do penów od stycznia 2022 roku. Sprawdź jak kupić igły z refundacją
Refundacja igieł do penów od stycznia 2022 roku. Sprawdź jak kupić igły z refundacją

Magdalena Ślusarczyk | Śląski Uniwersytet Medyczny

7 lutego 2022

Pobierz naszą aplikację

Diabetyk24.pl zawsze pod ręką