Glimepiryd - wskazania, zastosowania, działanie

Pochodne sulfonylomocznika są często stosowaną w praktyce klinicznej grupą leków. Są one wybierane z uwagi na dość dobrą tolerancję, w większości łagodne działania niepożądane i, co z reguły istotne dla pacjentów - niski koszt terapii. Jednym z najczęściej wybieranych leków z tej grupy jest glimepiryd - kto powinien go stosować i jakie działania niepożądane mogą wystąpić podczas leczenia tym preparatem?

Czym jest glimepiryd?

Glimepiryd jest lekiem stosowanym w terapii cukrzycy typu 2, należącym do grupy pochodnych sulfonylomocznika. Do innych przedstawicieli pochodnych sulfonylomocznika zaliczamy:

• gliklazyd;
• glipizyd.

Działanie pochodnych sulfonylomocznika polega na zwiększeniu uwalniania insuliny przez komórki beta wysp trzustkowych, co prowadzi do obniżenia poziomu cukru we krwi. Wykazano, iż glimepiryd nie tylko zwiększa uwalnianie insuliny przez trzustkę, ale także zwiększa jej obwodowe zużycie w tkankach.  [1] [2]

Kto powinien stosować glimepiryd?

Glimepiryd powinni stosować pacjenci z cukrzycą typu 2, gdy leczenie niefarmakologiczne (modyfikacja diety i zwiększenie aktywności fizycznej) nie zapewnia optymalnego wyrównania glikemii. Glimepiryd może być stosowany łącznie z lekami hipoglikemizującymi o innym mechanizmie działania (np. z metforminą i, insuliną). W przypadku stosowania kilku leków o działaniu hipoglikemizującym należy pamiętać o ryzyku wystąpienia niedocukrzenia (hipoglikemii).

Lek stosuje się 1x dziennie, najlepiej rano przed pierwszym głównym posiłkiem. Początkowa dawka to zwykle 1 mg/dobę, dawka docelowa to 1-4 mg/dobę, maksymalnie do 6 mg/dobę. Dawki leku zwiększa się stopniowo co 1-2 tygodnie, w zależności od kontroli glikemii. Zwiększanie dawek powinno się odbywa pod ścisłym nadzorem lekarza.

Podczas leczenia glimepirydem konieczna jest regularna kontrola czynności wątroby i morfologii krwi. Okresowo należy także kontrolować poziom hemoglobiny glikowanej.  [1] [3]

Przeciwwskazania do stosowania glimepirydu

Stosowanie glimepirydu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• cukrzyca typu 1;
• kwasica ketonowa (powikłanie cukrzycy wywołane podwyższonym stężeniem kwasu w organizmie, na skutek którego mogą wystąpić niektóre z następujących objawów: uczucie zmęczenia, nudności, częste oddawanie moczu i sztywność mięśni);
• śpiączka cukrzycowa;
• okres ciąży i karmienia piersią;
• ciężkie zaburzenia czynności wątroby i/lub nerek;
• nadwrażliwość na jakikolwiek składnik preparatu;
• nadwrażliwość na sulfonamidy. [1] [2]

Działania niepożądane po glimepirydzie

W przebiegu stosowania glimepirydu może dojść do wystąpienia następujących objawów niepożądanych:

• hipoglikemia (zwykle w przypadku nieprawidłowego stosowania np. zażycia zbyt dużej dawki lub przy stosowaniu łącznie z innymi lekami hipoglikemizującymi np. metforminą);
• zaburzenia widzenia - mogą występować w początkowym okresie leczenia i wynikają ze zmian stężenia glukozy we krwi;
• nadwrażliwość na światło;
• nudności, bóle brzucha, wzdęcia;
• biegunka i/lub wymioty;
• przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz (enzymów wątrobowych);
• zmniejszenie stężenia sodu w surowicy (hiponatremia).

Bardzo rzadko mogą występować takie działania niepożądane jak:

• upośledzenie czynności wątroby;
• małopłytkowość;
• leukopenia;
• niedokrwistość.

W przypadku zaobserwowania przez pacjenta pojawienia się któregokolwiek z wyżej wymienionych objawów, wskazana jest pilna konsultacja lekarska. [1]

Zakończenie

Leki z grupy pochodnych sulfonylomocznika można stosować na każdym etapie leczenia cukrzycy typu 2, aż do okresu wdrożenia intensywnej insulinoterapii. Po leki z tej grupy można sięgnąć, jeżeli monoterapia metforminą lub stosowane do tej pory leki doustne nie pozwoliły osiągnąć docelowej dla danego pacjenta wartości hemoglobiny glikowanej. U osób w podeszłym wieku istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia hipoglikemii, dlatego u pacjentów z tej grupy zawsze dokładnie należy oszacować potencjalne korzyści i ryzyko wynikające z wyboru konkretnego leku.

Bibliografia:

1. Glimepiryd (glimepiride) opis substancji - Indeks Leków MP
2. “Farmakologia” R. Korbut, wydawnictwo PZWL, Warszawa 2017, wydanie 2
3. Rola glimepirydu w terapii cukrzycy typu 2 z chorobą niedokrwienną serca, Ida Kinalska - Przegląd Kardiodiabetologiczny 3/2007 (termedia.pl)