Czy każdy glukometr jest dla każdego?

Podstawowym „gadżetem” współczesnego diabetyka jest glukometr, służący do monitorowania stężenia cukru we krwi. Wydaje się, że nie będzie przesadą nazwać go jednym z najbardziej wartościowych narzędzi leczenia choroby. W tym artykule poznasz odpowiedzi na wiele częstych pytań odnośnie glukometrów.

Wiadomo, że glukometr nie jest lekarstwem, samodzielnie nie pomoże nam, kiedy w organizmie brakuje insuliny. Niemniej jest nieodłącznym elementem monitorowania choroby, pozwalającym precyzyjnie określić, ile owej insuliny (czy też leków doustnych) potrzebujemy. Przez ostatnie ponad dwie dekady pomiar stał się naszym „chlebem powszednim”, bez którego życie z cukrzycą ciężko sobie w ogóle wyobrazić. Po nałożeniu małej ilości krwi na pasku testowym umieszczanym w glukometrze, zdobywamy cenne informacje, które umiejętnie wykorzystane chronią nas przed wahaniami cukru (hipoglikemią i hiperglikemią) i pozwalają w miarę normalnie funkcjonować. To dzięki temu monitoringowi diabetycy ze spokojem siadają za kierownicą samochodu czy też oddają się sportom ekstremalnym. Glukometr pozwala nam dobrze poznać nasz organizm, jego reakcje na stres, wysiłek fizyczny, konkretne jedzenie. Jego zasługi wręcz trudno przecenić. Zaryzykuję jednak tezę, że do wyboru glukometru nie przykładamy zbyt dużej wagi... Czy każdy glukometr jest dobry dla każdego i czy warto szukać swojego ideału?

Jaki glukometr dla cukrzyka?

Wiele osób zastanawia się nad zmianą glukometru, aby uniknąć wysokich kosztów eksploatacji niektórych modeli, do których paski nie są objęte refundacją. Przy wyborze odpowiedniego glukometru warto kierować się kilkoma parametrami: ilości krwi potrzebnej do wykonania badania, czasu tego badania, zakresu pomiaru, zakresu hematokrytu, pamięci pomiarów, temperatury pracy, wagi i wymiarów, konieczności bądź nie kodowania oraz możliwości przesyłania danych do komputera. Wydaje się, że są to kluczowe parametry, na które warto zwrócić uwagę, decydując się na konkretną markę i model.

Prawdziwy koszt glukometru

Wielu osobom jako pierwsze nasuwa się pytanie o koszt przyrządu. Ceny glukometrów mieszczą się w przedziale od ok. 30 zł do ok. 100 zł, w zależności od modelu i miejsca zakupu. Znaczna liczba placówek medycznych wręcza swoim pacjentom glukometry bez jakiejkolwiek odpłatności, a niektóre firmy wysyłają je na życzenie. Ale jednorazowa cena glukometru nie jest tak istotna, jak stały koszt pasków testowych. Cena, z jaką przyjdzie nam się konfrontować, jest uzależniona od liczby pomiarów wykonywanych w ciągu doby. Ceny pasków są też różne w zależności od modelu glukometru, do którego są przeznaczone.

Diabeł tkwi w szczegółach

Poza kosztami operacyjnymi należy rzucić okiem na detale różnicujące urządzenia. Na polskim rynku dostępnych jest wiele aparatów niewymagających kodowania, jak i całkiem sporo tych, w których jest ono konieczne. W przypadku, gdy używany przez nas glukometr potrzebuje kodowania, należy starannie przestrzegać instrukcji dołączonej przez producenta, aby mieć pewność precyzji pomiarów. Czynności te mogą obejmować umieszczenie paska testowego, chipu czy też klucza w przeznaczonym do tego miejscu oraz ustawienie kodu widocznego na opakowaniu. Należy także sprawdzić, czy glukometr, który zamierzamy kupić, jest wyposażony w urządzenia służące dokonywaniu nakłuć, testy kontrolne do sprawdzania, czy aparat prawidłowo funkcjonuje, oraz inne akcesoria. Niekiedy trzeba się w nie wyposażyć samemu. Wybór glukometru jest niewątpliwie kwestią znalezienia funkcji oraz cech, które będą pasowały konkretnej, indywidualnej osobie. Poniżej zamieszczamy odpowiedzi na pytania najczęściej zadawane w kwestii glukometrów, które – mamy nadzieję – pomogą Wam dokonać wyboru najwłaściwszego sprzętu.

Czy warto zwracać uwagę na wielkość glukometru?

Większość glukometrów jest w stanie zmieścić się w dłoni. Pozostałe z określeniami „micro” czy „mini” w nazwie są, rzecz jasna, mniejsze. Mogą być one odpowiednie dla dzieci, ze względu na ich mniejsze dłonie, ale także dla każdego, kto chce po prostu włożyć sprzęt do kieszeni i mieć go zawsze przy sobie. Ci, dla których ekonomika miejsca jest tak bardzo istotna, nie powinni jednak zapominać, że oprócz glukometru do badania potrzebne nam są jeszcze nakłuwacz i paski testowe, dlatego należy przyjrzeć się, jak wygląda zestaw, a nie sam aparat. Warto też zwrócić uwagę, czy miniaturyzacja naszego sprzętu nie odbyła się kosztem ważnych dla nas funkcji, jak chociażby możliwość zapamiętywania dużej liczby pomiarów.

W jaką pamięć wyników powinien być wyposażony aparat do pomiaru stężenia glukozy we krwi?

Większość glukometrów jest wyposażona w pamięć wewnętrzną, potrafiącą przechowywać od 100 do 450 wyników, jednakże istnieją modele, będące w stanie zachować ich nawet około 1000. W teorii im więcej wyników analizujemy, tym jesteśmy w stanie bardziej dokładnie kontrolować swoją chorobę. Praktyka jednak wydaje się być tutaj różna, niektórych pacjentów zbyt duża liczba danych może przerastać. Być może warto w tej kwestii zasięgnąć opinii lekarza, który też powinien pracować na danych z glukometru, zatem powinien móc nam podpowiedzieć, jaka ich liczba będzie dla obu stron najkorzystniejsza.

Szukam glukometru dla dziecka. Jakie właściwości powinienem/powinnam wziąć pod uwagę?

Kwestia glukometru dla dzieci jest szczególnie wrażliwa, wydaje się, że najważniejszą rzeczą jest tutaj zaufanie rodziców do precyzji i niezawodności sprzętu. Dlatego w większości przypadków dzieci korzystają z takich glukometrów, jakie są rekomendowane przez poradnię, w której się leczą. Same maluchy, zależnie od upodobań, będą wolały mniejsze glukometry, mieszczące się w ich małych dłoniach, albo większe, z dużymi przyciskami. Na polskim rynku można znaleźć glukometry kolorowe, które choć minimalnie, ale umilają najmłodszym ten jakby nie było dość przykry dla nich obowiązek pomiarów.

Cierpię na zapalenie stawów w rękach. Czy istnieją glukometry oraz paski testowe, których użytkowanie sprawi mi większego problemu?

Zapalenie stawów, neuropatia oraz wszelkiego rodzaju urazy mogą doprowadzić do problemów związanych ze sprawnością ruchową. Zresztą wśród diabetyków nie brakuje ludzi wiekowych, którym szczelnie opakowane paski (niekiedy każdy odrębnie) mogą stwarzać pewne problemy. Jeśli mamy tego typu wątpliwości, to wydaje się, że najlepszą metodą, aby dowiedzieć się, czy dany glukometr jest dla nas odpowiedni, będzie wcześniejsze jego sprawdzenie (np. w poradni diabetologicznej czy w aptece). Należy sprawdzić, czy obsługa glukometru, nakłuwacza z lancetami, pasków testowych i ich formy opakowania przychodzi nam z łatwością.

Czy istnieje glukometr, który nie wymaga nakłucia palca w celu pobrania próbki krwi?

Mimo wielu prób stworzenia sprzętu bezinwazyjnego, próbka krwi nadal jest wymagana do wykonania pomiaru, jednak wiele glukometrów umożliwia jej pobranie z miejsc alternatywnych, czyli zamiast eksploatować palce, możemy pobrać krew np. z przedramienia czy wewnętrznej strony dłoni. Trzeba mieć jednak świadomość, że wyniki z palca i np. przedramienia mogą się różnić, ponieważ występuje opóźnienie pomiędzy tym, co dzieje się we krwi a próbką pobraną z miejsc alternatywnych. Gdy poziom cukru ma tendencję do gwałtownych wahań, najlepszą metodą pomiaru jest pobranie krwi z opuszki palca. Na szczęście powstają specjalne akcesoria, które minimalizują dyskomfort nakłuwania, by uzyskać próbkę krwi, a wręcz całkowicie eliminują ból. Jednym z nich jest nakłuwacz podciśnieniowy.

Jak często należy wymieniać glukometr?

Życie glukometru w znacznej mierze uzależnione jest od tego, jak o niego dbamy. Jeśli utrzymujemy go w czystości, chronimy przed uszkodzeniami mechanicznymi, używamy z odpowiednimi nieprzeterminowanymi paskami, testujemy za pomocą płynu kontrolnego – wówczas mamy szansę używać go przez lata. W tym miejscu należy jednak wspomnieć, że dla własnego bezpieczeństwa warto mieć glukometr zapasowy, który w sytuacji awarii na co dzień używanego sprzętu pozwoli nam bezproblemowo kontynuować samokontrolę.