Syndrom wypalenia terapeutycznego w cukrzycy

Bunt wobec cukrzycy, to zjawisko, które może dotyczyć nie tylko nastolatków, chcących demonstrować swoją niezależność i indywidualność. Dorośli cukrzycy, u których choroba trwa już wiele lat, również mogą doświadczyć uczucia niesprawiedliwości i złości na chorobę, co w niektórych przypadkach prowadzi do wypalenia terapeutycznego. 

Wypalenie terapeutyczne w cukrzycy

Wypalenie terapeutyczne to stan psychiczny i emocjonalny, w którym chora na cukrzycę osoba dopuszcza się czynności autodestrukcyjnych związanych z samokontrolą cukrzycy, pomimo świadomości zagrożeń, jakie powoduje rezygnacja z leczenia. Sytuacja ta może dotknąć każdego cukrzyka z wieloletnim stażem, nawet jeżeli do tej pory nie miał problemów z kontrolowaniem swojej choroby.

Każdy zna pojęcie wypalenia zawodowego. Pojawia się ono najczęściej w wyniku przepracowania, nadmiaru obowiązków bądź długotrwałego stresu związanego z wykonywaniem danego zawodu i może pojawić się nawet, jeżeli posiadane stanowisko jest pracą naszych marzeń. Wypalenie cukrzycowe działa na podobnej zasadzie. Pojawia się w momencie, w którym cukrzyk staje się „przepracowany” i zmęczony prowadzeniem swojej cukrzycy, co jak wiadomo, jest zadaniem wymagającym uwagi niemalże bez przerwy. Osoba dotknięta wypaleniem cukrzycowym nie zwraca uwagi na pory, ilości oraz rodzaje posiłków, bardzo rzadko bada poziom cukru we krwi, bądź nie robi tego wcale, pomija dawki insuliny bądź ustala ich wysokość „na oko”, a także nie dba o regularne wizyty u diabetologa – jednym słowem, cukrzyca zostaje zepchnięta na boczny tor, a świadomość mogących pojawić się powikłań, nie jest w stanie przekonać jej do zmiany postępowania.

Więcej na ten temat przeczytaj w naszych artykułach o powikłaniach cukrzycy.

Czasami zdarza się, że wypalenie terapeutyczne pojawia się w momencie, kiedy przez dłuższy czas, mimo starań i wyrzeczeń, poziomy glikemii nie są prawidłowe. Często odczuwa się wtedy złość, frustrację, bezsilność, rezygnację, a niekiedy nawet stany depresyjne. Nie oznacza to jednak, że osoba dotknięta tą przypadłością skazana jest na porażkę. 

Jak sobie z tym poradzić?

Na szczęście istnieją metody mające na celu przywrócenie wiary w siebie i opanowanie choroby. Przede wszystkim nie powinniśmy zostawać sami w takiej sytuacji. Skuteczną metodą może być zaangażowanie drugiej osoby w kontrolę naszej cukrzycy, która będzie pomagała nam trzymać się w ryzach i będzie dodatkowym wsparciem w chwili ponownego zwątpienia. 

Innym sposobem jest wprowadzenie nowych metod czy sprzętu terapeutycznego. Nowy, inny glukometr, nowy wstrzykiwacz insuliny czy akcesoria takie jak etui na pompę insulinową, nowe etui na glukometr i/lub peny, naklejki na sensory i kolorowe etui dla dzieci, a nawet dzienniczek samokontroli mogą zachęcić do ponownego zajęcia się swoją cukrzycą. Wprowadzenie do jadłospisu nowych dań i zmiana diety także mogą okazać się skuteczne w walce z wypaleniem terapeutycznym. 

Więcej na ten temat przeczytaj w naszym artykule o diecie cukrzycowej.

Dużą satysfakcję przyniesie nam realizowanie postawionych sobie celów dotyczących terapii cukrzycy. Obejmować mogą one każdy obszar codziennego życia: od wprowadzania nowych rodzajów aktywności fizycznych, przez zwiększenie dziennej porcji jarzyn, po zmniejszenie ilości hiperglikemii. Osiągnięcie celów takich jak zredukowanie wagi, poprawa kondycji, wprowadzenie zdrowszej diety czy obniżenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c) sprawi, że poczujemy się dużo lepiej we własnej skórze i będziemy w stanie udowodnić sobie, że nie ma rzeczy, których nie jesteśmy w stanie przezwyciężyć i osiągnąć, nawet będąc cukrzykiem. 

Wszystkie trudy i przeciwności losu znosi się lepiej, jeżeli mamy możliwość kontaktu z osobą, która ma takie same problemy. Rozmowa i wymiana doświadczeń z innymi cukrzykami to także świetna metoda terapeutyczna, zarówno dla osób z problemem wypalenia cukrzycowego, jak i dla pozostałych cukrzyków. W niemal każdym większym mieście istnieje możliwość dołączenia do Polskiego Związku Diabetyków, dzięki któremu można uczestniczyć w różnego rodzaju imprezach, spotkaniach grupowych oraz indywidualnych, a także poznawać inne osoby borykające się z codziennymi problemami dotykającymi każdego cukrzyka. Inną metodą zdobywania znajomości w gronie diabetyków, jest kontaktowanie się z nimi za pomocą licznych forów internetowych oraz portali społecznościowych, na których to możemy podzielić się naszymi troskami i zapytać o rady inne osoby chore na cukrzycę.

Jeżeli żadna z tego typu metod nie powoduje, że nasz stan powoli polepsza się, warto pomyśleć nad wizytą u psychologa bądź psychiatry. Bezwzględna szczerość wobec diabetologa prowadzącego naszą cukrzycę, również jest pomocna, a wręcz konieczna. Diabetolog wiedząc o problemie, może podpowiedzieć nam inne, atrakcyjniejsze formy terapii bądź skierować nas na dodatkowe szkolenia z zakresu choroby, które również mogą na nowo wzbudzić w nas chęć do działania i dbania o siebie. 

Problem wypalenia terapeutycznego w cukrzycy dotyka bardzo wielu diabetyków, chociaż szczególnie niebezpieczny jest dla osób z cukrzycą typu 1, u których niedobory insuliny bywają znacznie większe niż u diabetyków z cukrzycą typu 2. Należy pamiętać, że cukrzyca wymaga nie tylko zwracania uwagi na posiłki, obliczania wymienników węglowodanowych, badania poziomu cukru we krwi i podawania insuliny, ale także wiele wsparcia psychicznego ze strony rodziny i przyjaciół. Najlepsze wyniki, a co za tym idzie: zdrowie i samopoczucie, uzyskują ci cukrzycy, którzy od początku choroby są zarówno pod opieką diabetologa, jak i dietetyka oraz psychologa. Jeżeli uważasz, że którykolwiek z wymienionych w tym artykule objawów dotyczy ciebie – nie zwlekaj! Powiedz o swoim problemie lekarzowi bądź bliskiej ci osobie i razem zastanówcie się, jakie kroki podjąć, aby jak najszybciej wrócić na właściwe tory.