Jak podać cukrzykowi glukagon?

Stanem którego najbardziej boją się cukrzycy i ich bliscy to stany hipoglikemii. Co wtedy zrobić? Czy jako osoba postronna możemy pomóc osobie z cukrzycą? Czy zawsze trzeba wzywać karetkę pogotowia?

Co to jest hipoglikemia?

Hipoglikemia to spadek stężenia cukru we krwi ≤70 mg/dl, czyli ≤3,9 mmol/l. Jest to tak zwane alertowe stężenie glukozy. Cukrzyk może już wtedy odczuwać objawy niedocukrzenia, ale u niektórych objawy mogą pojawić się później, przy niższych wartościach. Klinicznie istotna hipoglikemia to stężenie cukru we krwi <54 mg/dl (<3 mmol/l), natomiast ciężka hipoglikemia to każdy epizod hipoglikemii który przebiega z zaburzeniami świadomości i wymagający pomocy drugiej osoby.

Objawy hipoglikemii

Do najważniejszych objawów hipoglikemii należą nadmierne pocenie się, nudności, ból głowy, kołatanie serca, drżenie, głód, splątanie, senność, nietypowe zachowanie, zaburzenia widzenia czy zaburzenia koordynacji. W najgorszym przypadku hipoglikemia może wywołać śpiączkę. Nawet jednorazowa hipoglikemia może powodować odległe zmiany narządowe - w narządzie wzroku, układzie sercowo-naczyniowym oraz ośrodkowym układzie nerwowym.

Przyczyny hipoglikemii

Najczęstszą przyczyną hipoglikemii jest za duża dawka leków obniżających poziom glukozy, w szczególności insuliny w stosunku do podaży pokarmów i intensywności wysiłku fizycznego. Może ona również wystąpić po spożyciu alkoholu, gdyż będzie zmniejszona produkcja glukozy. Przyczyną może być również zwiększona wrażliwość na insulinę, gdy pacjent schudnie albo w wyniku poprawy wyrównania cukrzycy.

Co robić jak wystąpi niedocukrzenie?

Wyróżniamy hipoglikemię łagodną oraz ciężką. W łagodnym niedocukrzeniu diabetyk sam potrafi ją opanować spożywając cukry proste - wypijając słodzony napój albo spożywając 15-20g glukozy w postaci pastylek albo żeli. Następnie powinien zjeść węglowodany złożone - np. kanapkę. Kontrolny pomiar glukozy powinien być po około 1 godzinie. Hipoglikemia ciężka wymaga pomocy drugiej osoby. Jeżeli cukrzyk jest przytomny i z nami współpracuje postępowanie jest takie samo jak w przypadku hipoglikemii łagodnej. Jeżeli jest nieprzytomny wezwij karetkę! Pacjenta ułóż w pozycji bezpiecznej. U cukrzyków z cukrzycą typu 1 podaj glukagon.

Jak podać glukagon?

Cukrzycy mający cukrzycę typu 1 powinni nosić ze sobą glukagon. Na rynku dostępny jest GlucaGen 1mg HypoKit®. Podaje się go podskórnie albo domięśniowo. Może być przechowywany w temperaturze pokojowej. GlucaGen jest to pomarańczowa mała skrzyneczka. W jej środku znajdziemy małą fiolkę z białym proszkiem oraz strzykawkę z przezroczystym płynem. Użycie jej nie jest trudne a obsługę ułatwia instrukcja obsługi w środku. Co zrobić aby podać glukagon:

1. Otwórz pomarańczowe pudełko i wyjmij strzykawkę wraz z fiolką
2. Zdejmij zabezpieczającą uszczelkę z fiolki oraz osłonkę z igły
3. Włóż odbezpieczoną igłę do fiolki z proszkiem i powoli naciskając tłok strzykawki, wprowadź roztwór do fiolki
4. Nie wyciągając igły z fiolki wymieszaj delikatnie tak aby proszek połączył się z płynem
5. Obróć fiolkę do góry dnem i pociągając za tłok strzykawki wprowadź roztwór do strzykawki
6. Wstrzyknij całą zawartość strzykawki domięśniowo (np. udo lub pośladek) albo podskórnie.

Po odzyskaniu przytomności cukrzyk powinien spożyć 10-15g glukozy w postaci żelu, pastylki lub napoju. Poczekajcie razem na karetkę, nie zostawiaj go samego. Jeżeli jednak w przeciągu 10-15 minut diabetyk nie odzyskał świadomości i nadal nie przyjechała karetka możesz podać glukagon drugi raz. Cukrzyk cały czas powinien leżeć w pozycji bocznej, bezpiecznej. Nie martw się również jeżeli będziesz musiał podać zastrzyk przez spodnie czy rajstopy. Życie ludzkie jest ważniejsze, a w przypadku hipoglikemii liczy się każda minuta. Igła od strzykawki jest malutka i nie zostawi śladu w ubraniu.

Pamiętaj, że podając glukagon nieprzytomnemu cukrzykowi ratujesz mu życie! Skutki długotrwałej hipoglikemii są nieodwracalne. Chociaż osobie nie przeszkolonej podanie leku domięśniowo wydaje się trudne, to dzięki instrukcji obsługi nie powinno sprawić większego problemu.