Co to jest hipoglikemia reaktywna?

Hipoglikemia reaktywna to zbyt niski poziom cukru we krwi u osób, które nie chorują ą na cukrzycę. Niedocukrzenie pojawia się od dwóch do czterech godzin po jedzeniu, stąd nazwa – hipoglikemia reaktywna, czyli w odpowiedzi na posiłek. Inne określenie to hipoglikemia poposiłkowa u osób zdrowych.

Poziom cukru we krwi u zdrowego człowieka nie jest wartością stałą, najniższy jest na czczo, po kilku godzinach nocnego postu, po posiłkach wzrasta, ale ciągle pozostaje w granicach normy. U osób cierpiących na hipoglikemię reaktywną, cukier po posiłku najczęściej podnosi się powyżej normy, czyli na krótki czas pojawia się hiperglikemia poposiłkowa - przecukrzenie, a następnie bardzo gwałtownie i nadmiernie się obniża. Wtedy powstaje niedocukrzenie.

Czym charakteryzuje się hipoglikemia reaktywna?

• Nie występuje w nocy ani na czczo,
• Nie występuje po wysiłku fizycznym,
• Pojawia się po posiłkach, najczęściej bogatych w węglowodany,
• Może być zapowiedzią rozwoju cukrzycy typu 2.

Przyczyny hipoglikemii reaktywnej

Hipoglikemia reaktywna może wynikać z wczesnego etapu rozwoju cukrzycy typu 2, lub kiedy zaburzenia tolerancji glukozy powodowane są insulinoopornością.

Insulinooporność to zmniejszona wrażliwość tkanek na działanie własnej insuliny.

Aby ją przezwyciężyć, trzustka zwiększa wydzielanie tego hormonu (w szczególności po posiłkach) i niekiedy może go wyprodukować zbyt dużo. Ten nadmiar insuliny prowadzi do hipoglikemii reaktywnej.

W rzadszych przypadkach, hipoglikemia reaktywna może być spowodowana operacjami, takimi jak resekcja żołądka lub jelita cienkiego. Na hipoglikemię reaktywną mogą też być narażone osoby z nadwrażliwością na fruktozę. Hipoglikemia reaktywna występuje najczęściej po obfitych posiłkach bogatych w węglowodany, co nie znaczy, że jej przyczyna leży w nieprawidłowej diecie. Jest to raczej kwestia nieadekwatnego w stosunku do zapotrzebowania wydzielania insuliny na posiłek węglowodanowy.

Objawy hipoglikemii reaktywnej

Hipoglikemia reaktywna objawia się bardzo podobnie, jak niedocukrzenie u diabetyków. Jej typowymi symptomami są:

• Napady głodu po posiłku, w szczególności chęć na słodycze,
• Drżenie rąk,
• Nadmierna potliwość,
• Drażliwość,
• Nerwowość i niepokój,
• Zawroty głowy.

Jednak w odróżnieniu od „zwykłej” hipoglikemii (u osób z cukrzycą), hipoglikemia reaktywna nigdy nie jest tak duża, by doprowadzić do utraty świadomości.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Diagnostyka hipoglikemii reaktywnej rozpoczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego. Następnie wykonywany jest test tolerancji glukozy (krzywa cukrowa). Polega on na pomiarze glikemii na czczo, a następnie na kilkukrotnym badania cukru po wypiciu roztworu 75 g glukozy. Glikemia w tym wypadku kontrolowana jest w następujących odstępach czasu: 120, 150, 180 i 240 minut po wypiciu glukozy. O hipoglikemii reaktywnej świadczy niski poziom cukru we krwi w którejkolwiek próbce krwi po wypiciu roztworu glukozy.

Leczenie hipoglikemii reaktywnej

• Sposobem na minimalizowanie ryzyka wystąpienia hipoglikemii reakatywnej jest przestrzeganie odpowiednich zaleceń dietetycznych. Osoba, która boryka się z hipoglikemią reaktywną powinna jeść 4 do 5 posiłków w ciągu dnia. Powinna jeść bez pośpiechu i regularnie,
• Przerwy pomiędzy posiłkami nie powinny być dłuższe niż 3 godziny,
• Każdy posiłek powinien składać się z węglowodanów złożonych, białka i tłuszczu,
• Alkohol, napoje gazowane oraz energetyczne nie są wskazane,
• Należy stosować produkty nieprzetworzone, bogate w błonnik, jak na przykład: ryż niełuskany, gruboziarniste kasze, makaron z mąki razowej,
• Należy ograniczyć owoce słodkie i dojrzałe, jak na przykład: banany, śliwki, gruszki oraz winogrona,
• Owoce z puszki oraz owoce suszone również nie są wskazane, ponieważ zawierają bardzo dużo cukrów prostych.

Produkty zawierające sacharozę, takie jak: miód, cukier, słodycze, słodzone desery należy wykluczyć z diety, podobnie jak jasne pieczywo. U większości pacjentów z hipoglikemią reaktywną przestrzeganie diety i zaleceń żywieniowych zabezpiecza przed jej napadami. Przy hipoglikemii reaktywnej nie stosuje się żadnych leków.