Chleb dla diabetyków. Sprawdź, jakie pieczywo będzie odpowiednie dla cukrzyka

Diabetycy powinni wybierać pieczywo o jak najniższym indeksie glikemicznym, czyli w praktyce - wypieczony z mąki pełnoziarnistej (z pełnego przemiału). Każdorazowo wybierając chleb warto zwrócić uwagę na typ mąki z jakiej został wyprodukowany. Typ mąki oznaczony jest numerem - im wyższy numer, tym mniej oczyszczona jest mąka, a chleb z niej wykonany zawiera więcej błonnika i ma niższy indeks glikemiczny. Przyjmuje się, że pieczywo dla diabetyków powinno być wyprodukowane z mąki o typie 1750-2000. Korzystny jest dodatek różnego rodzaju pestek, nasion oraz orzechów - są one dodatkowym źródłem cennych składników mineralnych, witamin oraz zdrowych tłuszczów. 

Dobrym wyborem będzie także pieczywo pełnoziarniste na zakwasie - proces fermentacji zwiększa przyswajalność składników mineralnych z ziaren oraz dodatkowo obniża indeks glikemiczny, co korzystnie wpływa na profil glikemii diabetyka.

Ważne jest, aby zawsze przy zakupie pieczywa dokładnie zapoznać się ze składem na etykiecie produktu - zdarza się powiem, że z pozoru “ciemny” chleb, wyglądający na razowy, okazuje się być produktem wykonanym z oczyszczonej mąki z dodatkiem barwnika (np. karmelu). Jeżeli kupujemy chleb w piekarni, warto poprosić sprzedawcę o wgląd do tabeli składników odżywczych wybranego pieczywa, aby upewnić się, czy jego skład jest odpowiedni dla diabetyka. 

Osoby chorujące na cukrzycę powinny unikać szeroko pojętego “białego” pieczywa, które zostało wyprodukowane z mąki z oczyszczonego ziarna. Ten rodzaj pieczywa charakteryzuje się wysoką zawartością skrobi oraz niską zawartością błonnika, co przekłada się na jego wysoki indeks glikemiczny. Diabetycy powinni wyeliminować ze swojego jadłospisu biały, pszenny chleb oraz bułki, a także wyroby cukiernicze. Warto przypomnieć, że większość wyrobów cukierniczych (drożdżówki, pączki, ciasta, chałki) poza dużą zawartością cukru jest bogatych także w częściowo utwardzone tłuszcze typu trans, które w diecie pacjenta z cukrzycą należy wyeliminować do minimum. Tłuszcze trans mają bardzo niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, pogarszają parametry profilu lipidowego oraz przyczyniają się do rozwoju miażdżycy.  

Podczas zakupów należy uważnie czytać skład na etykiecie produktu i zwracać uwagę, czy pieczywo nie zawiera:

Wszystkie wyżej wymienione dodatki wpływają na podwyższenie indeksu glikemicznego pieczywa, nie są więc korzystne dla diabetyków. 

Coraz większa świadomość zdrowotna wśród diabetyków oraz powszechny dostęp do nowoczesnych urządzeń AGD sprawiają, że wiele osób decyduje się na samodzielny wypiek chleba w warunkach domowych. Wbrew pozorom nie jest to trudne, a różnego rodzaju roboty kuchenne czy maszyny do wypieku chleba znacznie ułatwiają ten proces. Samodzielne wypiekanie chleba w domu daje możliwość dostosowania składu pieczywa do wymagań diety cukrzycowej. 

Wymieszaj wszystkie suche składniki, następnie dodaj wodę i wyrabiaj ciasto przez około 5 minut. Przełóż ciasto do miski, przykryj bawełnianą ściereczką i odstaw do wyrośnięcia na około 30 minut. Po tym czasie ponownie wyrób ciasto przez około 1 minutę, przełóż do przygotowanej, natłuszczonej formy, przykryj ściereczką i ponownie odstaw do wyrośnięcia w ciepłe miejsce na około 30 minut. Rozgrzej piekarnik do temperatury 200℃, wstaw formę z chlebem i piecz około 35-45 minut, do momentu zarumienienia. Pozostaw chleb do ostygnięcia, a następnie pokrój na kromki. 

Osoby chorujące na cukrzycę nie muszą rezygnować ze spożywania chleba, ważne jest jednak, aby wiedziały, jaki typ pieczywa wybierać. Najlepsze dla cukrzyka jest bogate w błonnik pieczywo wypieczone z mąki pełnoziarnistej o typie 1750-2000, z dodatkiem różnego rodzaju nasion oraz pestek. Diabetycy powinni unikać “białego” pieczywa wyprodukowanego z oczyszczonej mąki, słodkich wyrobów cukierniczych oraz chlebów z dodatkiem różnego rodzaju substancji słodzących i kandyzowanych owoców. Dobrym pomysłem jest samodzielny wypiek chleba w domu - jego wykonanie jest proste i ma się pewność, że skład pieczywa będzie odpowiedni dla cukrzyka. 

[1] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022,  Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego