Odpady medyczne u cukrzyka – gdzie je wyrzucać?

Osoby przewlekle chore muszą często przyjmować leki w formie zastrzyków. Przede wszystkim mowa o diabetykach, którzy wymagają intensywnego leczenia farmakologicznego. Czym są domowe odpady medyczne? W jaki sposób pozbywać się strzykawek, igieł czy ampułek po insulinie? Gdzie wyrzucić odpady medyczne? Podpowiadamy.

Jak odróżnić odpady medyczne od komunalnych?

Do produktów jednorazowego użytku przeznaczonych dla cukrzyków zalicza się m.in.: paski, fiolki po insulinie, strzykawki, igły i lancety, waciki, wkłucia oraz zbiorniczki. Są bardzo wygodne w użytkowaniu, ale też stanowią potencjalne zagrożenie dla środowiska. Odpady medyczne nie powstają wyłącznie w placówkach tj. przychodnie czy szpitale. Strzykawki, igły czy materiały 
opatrunkowe są często zużywane w domach. Nie zmienia to faktu, że powinny być odpowiednio zutylizowane. 

Z problemem powstawania odpadów medycznych zmagają się zwłaszcza diabetycy, którzy przyjmują na co dzień insulinę. Osoby z cukrzycą powinni pamiętać o właściwej segregacji zużywanych produktów jednorazowego użytku. Choć kwestia pozbywania się odpadów medycznych w warunkach domowych nie została uregulowana prawnie, warto poznać zasady związane z ich segregacją. Niektóre zużyte produkty nie powinny być wyrzucane do kosza razem z pozostałymi śmieciami. Jak je odróżnić od odpadów komunalnych? Do tego celu może 
posłużyć katalog, który znajduje się w rejestrze BDO.

Według definicji zawartej w ust. z dn. 14 grudnia 2012 r. odpady medyczne powstają w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych. Szczegółowy sposób postępowania z nimi określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z 5 października 2017 r. Jednak w praktyce istnieją też domowe odpady medyczne. Kody BDO odpowiadają stopniowi zanieczyszczenia. Dodatkowo klasyfikują je ze względu na miejsce powstawania niebezpiecznych substancji. Diabetyków dotyczą zwłaszcza kody, takie jak:  

• 18 01 01 (narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz resztki); 
• 18 01 03 (inne odpady zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, np. pieluchomajtki, podkłady); 
• 18 01 04 (np. opatrunki z materiału, ubrania jednorazowe); 
• 18 01 80 i 18 01 81 (zużyte peloidy o właściwościach zakaźnych oraz powstałe po zabiegach wykonywanych w ramach działalności leczniczej). 

Odpady medyczne – co z nimi zrobić? 

Wskazana jest dbałość o odpowiednią segregację i zabezpieczenie zużytych produktów, tak by nie stanowiły zagrożenia dla środowiska oraz osób zajmujących się recyklingiem. Diabetycy powinni zasięgnąć informacji na temat punktów selektywnej zbiórki odpadów, które zostały wyznaczone przez gminę. Mogą również uzyskać pomoc w lokalnej stacji sanitarnoepidemiologicznej. O możliwość pozbycia się odpadów medycznych (tj. strzykawki, igły czy peny) warto też zapytać w aptece. 

Warto zwracać szczególną uwagę na produkty, które nie są zabezpieczone plastikowymi zatyczkami. Diabetycy muszą pamiętać o tym, że do pojemników na tworzywa sztuczne nie wolno wyrzucać strzykawek. Jeśli nie mogą ich oddać do PSZOK czy GPZON, powinni je odpowiednio zabezpieczyć. Niezbędne jest zdjęcie igły oraz włożenie na nią osłonki. Warto też zadbać o szczelne owinięcie zużytych odpadów. Dopiero po tym mogą one trafić do kosza na śmieci zmieszane. 

Diabetycy powinni się zaopatrzyć w przydatne akcesoria i produkty, takie jak:

• worki na odpady medyczne w kolorze czerwonym – są coraz częściej wykorzystywane i zbierane specjalnym trybem, zazwyczaj odbierają je osoby wyposażone w odpowiednie środki ochrony osobistej;
• przezroczysty pojemnik na odpady medyczne – znajduje się w każdej przychodni, w takim miejscu można umieścić np. strzykawki, igły oraz lancety;
• podwójne torebki – stanowią zabezpieczenie przed kontaktem z materiałami zanieczyszczonymi krwią w przypadku rozdarcia, dodatkowo warto je zawinąć szczelnie w papier.

Utylizacja odpadów medycznych 

Odpowiedzialność za segregację wszystkich śmieci spoczywa na gminach. Co ważne, dotyczy również zużytych produktów typu odpady medyczne. Segregacja powinna odbywać się w przemyślany i dokładny sposób. Gminy mają też obowiązek zorganizowania selektywnych punktów zbiórek odpadów komunalnych (PSZOK) lub niebezpiecznych (GPZON). Niejednokrotnie są to akcje objazdowe, dzięki którym można bezpłatnie oddać produkty stanowiące zagrożenie dla środowiska i otoczenia. Każda gmina ma obowiązek wskazania takiego punktu. 

Odpady medyczne powinny trafiać do profesjonalnych zakładów, które w odpowiedni sposób je zutylizują. W szczególny sposób należy zadbać o segregację zużytych wyrobów produkowanych przez diabetyków w domach. Wiele z nich to odpady niebezpieczne, które mogą zagrażać osobom uczestniczącym w ich dalszej segregacji oraz utylizacji. Szczególną ostrożność należy zachować przy wyrzucaniu strzykawek i igieł. Warto też zadbać o właściwe zabezpieczenie materiałów, które miały kontakt z krwią pacjenta. Diabetycy mogą np. korzystać ze specjalnych pojemników na odpady, które znajdują się w placówkach medycznych.