Zaburzenia funkcji seksualnych w przebiegu cukrzycy

Zaburzenia funkcji seksualnych stanowią ważny problem wśród pacjentów z cukrzycą, o którym wciąż zbyt mało się mówi. Statystyki wskazują, że różnego rodzaje dysfunkcje seksualne dotykają aż 50-75% mężczyzn i 50-65% kobiet chorujących na cukrzycę. Zaburzenia te znacząco obniżają jakość życia chorych, sprzyjają rozwojowi zaburzeń nastroju, stają się źródłem frustracji i obniżenia samooceny. W jaki sposób cukrzyca wpływa na rozwój zaburzeń seksualnych oraz jakie dysfunkcje są najczęstsze u mężczyzn, a jakie u kobiet?

Cukrzyca a seksualność

Cukrzyca jest przewlekłym schorzeniem, w którym na skutek zaburzeń metabolicznych dochodzi do wystąpienia szeregu powikłań, w tym również zaburzeń w sferze seksualnej.

Przyczyny zaburzeń seksualnych u pacjentów chorujących na cukrzycę są złożone - na ich rozwój mają wpływ m.in:

a. przyczyny somatyczne:

• niewłaściwe wyrównanie metaboliczne cukrzycy;
• mikroangiopatia cukrzycowa (związane z hiperglikemią uszkodzenie naczyń krwionośnych małego kalibru);
• neuropatia cukrzycowa;
• skłonność do infekcji układu moczowo-płciowego.

b. czynniki psychologiczne:

• obniżona samoocena związana z otyłością;
• zaburzenia nastroju związane z występowaniem choroby przewlekłej, jaką jest cukrzyca.

U mężczyzn problemy dotyczące życia seksualnego częściej mają podłoże biologiczne, natomiast u kobiet - psychogenne. 

Zaleca się, aby lekarz zadał pacjentowi chorującemu na cukrzycę co najmniej raz w roku pytanie dotyczące występowania u niego zaburzeń funkcji seksualnych. W każdym przypadku stwierdzenia dysfunkcji seksualnych należy rozważyć skierowanie pacjenta do specjalisty seksuologa. [1] [2]

Jak cukrzyca wpływa na seks u mężczyzn?

Najczęstszym problemem u mężczyzn są:

• zaburzenia erekcji - niezdolność do osiągnięcia i utrzymania wzwodu wystarczającego do odbycia satysfakcjonującego stosunku seksualnego;
• osłabienie popędu seksualnego;
• zaburzenia wytrysku (ejakulacji) np. ejakulacja wsteczna. Wytrysk wsteczny jest to ejakulacja, podczas której nasienie zamiast na zewnątrz cewki moczowej trafia do cewki moczowej tylnej, a następnie do pęcherza moczowego. 

Dysfunkcja erekcji może być pierwszym objawem nierozpoznanej dotąd cukrzycy, a częstość występowania zaburzeń erekcji jest 3 razy większa u osób chorych na cukrzycę w porównaniu do osób zdrowych. Warto podkreślić, że zaburzenia erekcji mogą być pierwszym objawem świadczącym o obecności zmian w naczyniach wieńcowych, dlatego stwierdzenie tego rodzaju dysfunkcji seksualnych jest wskazaniem do rozpoczęcia diagnostyki kardiologicznej. 

Na wzrost ryzyka wystąpienia zaburzeń seksualnych u mężczyzn ma wpływ czas trwania cukrzycy, niedostateczna kontrola metaboliczna, stany zapalne napletka, żołędzi i cewki moczowej oraz obecność innych przewlekłych powikłań cukrzycy, takich jak np. neuropatia autonomiczna.[1]

Jak cukrzyca wpływa na seks u kobiet?

Mimo że ryzyko powstania powikłań jest podobne u obu płci, w porównaniu z mężczyznami temat zaburzeń seksualnych u kobiet chorych na cukrzycę jest słabiej zbadany. Dysfunkcje seksualne w przebiegu cukrzycy u kobiet występują najczęściej pod postacią:

• braku orgazmu (anorgazmia);
• bólu podczas stosunku (dyspareunii), który zwykle związany jest z występowaniem przewlekłych infekcji dróg rodnych;
• niedostatecznego nawilżenia pochwy skutkującego uczuciem suchości;
• zmniejszenia popędu płciowego. 

U kobiet z cukrzycą osłabienie popędu płciowego i trudności w osiąganiu orgazmów są częstsze niż u kobiet zdrowych. Źle wyrównana metabolicznie cukrzyca może być przyczyną przewlekłych stanów zapalnych w obrębie sromu, co powoduje bolesne stosunki seksualne i pogarsza doznania seksualne. Problemy seksualne o etiologii psychogennej mogą wynikać z poczucia nieatrakcyjności związanej z otyłością, osamotnienia i braku akceptacji ze strony partnera. [2] [3]

Podsumowanie

Satysfakcja z życia seksualnego jest bardzo ważnym aspektem szeroko pojętego dobrostanu każdego człowieka. Przyczyny zaburzeń funkcji seksualnych w przebiegu cukrzycy mogą być zarówno somatyczne, jak i psychologiczne. W większości przypadków obserwuje się współwystępowanie czynników biologicznych i psychologicznych. Leczenie zaburzeń funkcji seksualnych powinno być wieloaspektowe i obejmować właściwe wyrównanie metaboliczne cukrzycy, redukcję masy ciała, eliminację leków negatywnie wpływających na funkcje seksualne, zwiększenie aktywności fizycznej, a w wybranych przypadkach także psychoterapię i farmakoterapię. 

Bibliografia:

[1] https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/246,zaburzenia-seksualne-u-chorych-na-cukrzyce

[2] https://diabetologia.mp.pl/powiklania/inne/98109,zaburzenia-seksualne-u-kobiet-chorych-na-cukrzyce

[3] Zaburzenia seksualne u kobiet chorych na cukrzycę, Magdalena Benduch - Ginekologia Praktyczna 5/2003 (termedia.pl)