Inhalator ultradźwiękowy – charakterystyka, zalety i wady

Inhalator ultradźwiękowy – charakterystyka, zalety i wady

Inhalator ultradźwiękowy (nebulizator) to urządzenie służące do podawania leków w postaci aerozolu bezpośrednio do dróg oddechowych. Za pomocą inhalatora ultradźwiękowego podaje się głównie leki mukolityczne, czyli rozrzedzające śluz i ułatwiające jego odksztuszanie oraz chlorek sodu (sól fizjologiczną), który stosuje się w celu nawilżenia śluzówki przy nawracających infekcjach dróg oddechowych.

Inhalator ultradźwiękowy oraz inhalator pneumatyczny to dwa podstawowe urządzenia do nebulizacji (podawania płynnych leków w postaci aerozolu bezpośrednio do dróg oddechowych) w warunkach domowych. Wybór odpowiedniego nebulizatora zależy od typu schorzenia – w zależności od leku, który chcemy podać oraz miejsce w które ma on trafić, należy dobrać urządzenie wytwarzające aerozol o odpowiedniej wielkości cząsteczki. Inhalatory ultradźwiękowe stosuje się w terapii ostrych i przewlekłych stanów zapalnych górnych i dolnych dróg oddechowych, szczególnie wtedy gdy przebiegają one z wydzielaniem gęstego, trudnego do wyksztuszenia śluzu. Dzięki nebulizatorom dawki podawanych leków mogą być mniejsze, co minimalizuje też skutki uboczne ich stosowania, a same leki działają szybciej.

Jak działa nebulizator ultradźwiękowy

Nebulizatory ultradźwiękowe wytwarzają aerozol za pomocą ultradźwięków. Urządzenie zawiera małą płytę grzewczą, na której umieszcza się lek. Po podłączeniu do zasilanie płytka wibruje powodując powstawanie fali ultradźwiękowej o częstotliwości 1–2 MHz. Ultradźwięki rozrywają płynny lek na mniejsze cząsteczki (aerozol), które nadają się do wdychania. Od częstotliwości drgań ultradźwiękowych (w mniejszym stopniu także od gęstości i napięcia powierzchniowego leku) zależy wielkość wytwarzanych cząsteczek aerozolu.

Inhalator ultradźwiękowy – wielkość cząsteczki

Inhalator ultradźwiękowy wytwarza aerozol z szybkością 1–2 ml/min, natomiast średnica cząstek aerozolu wynosi 1–8 μm (mikrometrów). W zależności od wielkości cząsteczek aerozolu inne jest miejsce ich osadzania się w drogach oddechowych:

• cząstki o średnicy 0,5 – 3 μm trafiają do pęcherzyków płucnych;
• cząstki o średnicy 2 - 5 μm osadzają się w oskrzelach i oskrzelikach;
• cząstki o średnicy 5 – 8 μm docierają do tchawicy i dużych oskrzeli;
• cząstki powyżej 8 μm – wchłaniają w górnych drogach oddechowych (nos, gardło).

Za pomocą inhalatora ultradźwiękowego podaje się głównie leki, które mają trafić do oskrzeli i oskrzelików. Wytwarzany aerozol składa się z cząstek o jednakowych wymiarach (aerozol monodyspercyjny).

Zalety inhalatora ultradźwiękowego:

• Nebulizator ultradźwiękowy nie wymaga od pacjenta koordynacji wdechu z uwalnianą dawką leku. Z tego powodu nadaje się do inhalacji dzieci i osób starszych.
• Możliwość podawania dużych dawek leku oraz modyfikacji dawki.
• Szybka nebulizacja, możliwość regulowania jej tempa.
• Podczas nebulizacji nie występują straty leku.
• Nebulizacja może odbywać się za pomocą ustnika lub maseczki. Najkorzystniejsze jest korzystanie z ustnika, jednak w przypadku młodszych pacjentów często jedynym rozwiązaniem jest maseczka. Nowoczesne maseczki, dzięki elastycznym materiałom z których są wykonane oraz specjalnym uszczelkom minimalizują straty leku podczas inhalacji w maseczce.
• Inhalator ultradźwiękowy nie uwalnia freonu, gazu powodującego zanikanie warstwy ozonowej.
• Niewielkie rozmiary i praktycznie bezgłośna praca urządzenia.

Wady inhalatora ultradźwiękowego:

• Wysoka cena.
• Ograniczona ilość leków, które mogą być przy jego pomocy podane. Nie nadaje się do podawania większości antybiotyków i sterydów.
• Wymaga zasilania elektrycznego.
• Ze względu na dużą gęstość cząsteczek mogą powodować u dzieci podrażnienia układu oddechowego.
• Nie powinny być stosowane u dzieci poniżej 1. roku życia.