Cukrzyca typu mody - objawy i leczenie (charakterystyka choroby)

Charakterystyczna cechą cukrzycy typu MODY jest jej graniczny charakter wspomniany wcześniej. Dodatkowo jest to choroba genetycznie uwarunkowana. Jest to cukrzyca monogenowa, czyli dochodzi do upośledzenia wydzielania insuliny przez komórki beta trzustki na skutek mutacji pojedynczych genów. Dziedziczenie cukrzycy typu MODY jest niezależne od płci. Wyróżniamy na ten moment 6 rodzajów cukrzycy typu MODY. Najlepiej poznanym rodzajem jest MODY 2 (nowa nazwa GCK MODY), która ma łagodny przebieg oraz charakteryzuje się niewielkim wzrostem glikemii na czczo przez całe życie diabetyka. Ten rodzaj cukrzycy MODY nie prowadzi do rozwoju powikłań. Jest to jednak zależne od rodzaju cukrzycy MODY. 70% cukrzycy MODY stanowi MODY 3. W MODY 3 (nowa nazwa HNF1A MODY) mogą występować wady układu moczowo-płciowego oraz gruczolaki wątroby. MODY 5 charakteryzuje się wadami wrodzonymi nerek z towarzyszącymi im torbielami nerek. Torbiele te mogą występować już w życiu płodowym. Dlatego diagnostyka tego rodzaju cukrzycy koniecznie musi być wykonywana w wyspecjalizowanych ośrodkach diabetologicznych. Z tego też powodu niestety bardzo często cukrzyca ta nie jest rozpoznawana lub oceniana błędnie. 

Ten rodzaj cukrzycy dotyka najczęściej młodych, co jest charakterystyczne. Ujawnia się głównie u dzieci i młodzieży, zwykle między 10. a 30. rokiem życia. Wiek chorych jest również charakterystyczny dla cukrzycy typu 1. Diagnostyka tej cukrzycy wymaga badań genetycznej pacjenta oraz członków jego rodziny. Nie obserwuje się związku ujawnienia się tego rodzaju cukrzycy, a nadwagą, czy otyłością. 

Cukrzyca typu MODY ma przebieg podobny do cukrzycy typu 2. Jest powolny i zwykle długo bezobjawowy. Typowo nie obserwuje się żadnych objawów i nie rozwijają się żadne powikłania. Jednakże w rzadziej spotykanych rodzajach cukrzycy typu MODY mogą występować objawy oraz powikłania. MODY 3 częściej wykrywana jest w 2. albo 3. dekadzie życia i często mylona jest z cukrzycą typu 1. Charakteryzuje się wyraźną hiperglikemią, zwłaszcza poposiłkową oraz występowaniem poważnych późnych powikłań. 

W zależności od rodzaju cukrzycy typu MODY leczenie może się bardzo różnić. MODY 2 leczymy tylko dietą cukrzycową. MODY 3 często wymaga insulinoterapii. W zależności od poziomu zaawansowania choroby na początku mogą być też stosowane leki doustne, obniżające poziom glikemii. Natomiast w każdym rodzaju cukrzycy typu MODY bardzo ważna jest odpowiednia dieta cukrzycowa oraz edukacja i samoświadomość. Zalecana jest również regularna aktywność fizyczna. 

W cukrzycy typu MODY stosuje się dietę cukrzycową zalecaną wszystkim diabetykom typu 2. Opiera się ona na regularnych niedużych posiłkach z niskim indeksem glikemicznym. Celem takiej diety jest zapobieganie dużym wahaniom cukrów we krwi podczas dnia. Taka dieta wyklucza w szczególności węglowodany proste w posiłkach. Zaliczamy do nich: słodycze, ciasto, białe bułki, dżemy. Podstawą jadłospisu cukrzyka typu 2 powinny być węglowodany złożone, czyli ciemne pieczywo z mąki pełnoziarnistej, płatki owsiane, ryż brązowy, kasza pęczak, makaron razowy, kasza gryczana. Produkty te nie tylko pozwalają utrzymać prawidłowy cukier, ale także regulują poziom cholesterolu oraz prawidłową pracę jelit. Ważne jest również aby kontrolować indeks glikemiczny produktów. Posiłki diabetyków powinny opierać się na produktach z niskim indeksem glikemicznym. Wysoki indeks glikemiczny powoduje gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi a potem szybki spadek, z powodu nagłego wyrzutu insuliny. Proces ten powoduje, że jemy więcej gdyż czujemy głód niedługo po posiłku. Ważne jest również ograniczenie spożywania tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, czyli tak zwanych nasyconych kwasów tłuszczowych. Zwiększają one poziom cholesterolu i niekorzystnie wpływają na zdrowie. Dieta również powinna ułatwić diabetykowi utrzymanie odpowiedniej wagi ciała.  

https://www.diabetes.org.uk/diabetes-the-basics/other-types-of-diabetes/mody

https://endokrynologiapediatryczna.pl/contents/files/a_1512.pdf