Pierwsze objawy cukrzycy

Cukrzyca jest chorobą, która dość często wykrywana jest przypadkowo. W zależności od typu cukrzycy początek choroby może być nagły i prowadzić do stanu zagrożenia życia, najczęściej w przebiegu cukrzycy typu 1, lub w przypadku cukrzycy typu 2, rozwijać się bardziej powoli i rzadziej powodować ostre powikłania cukrzycy. Obserwacja naszego organizmu pozwoli nam na wcześniejsze wykrycie zmian i zapobiegnięcie tragicznym skutkom. 

Cukrzyca typu 1 i typu 2 - różne początki choroby

W zależności od typu cukrzycy, choroba ma inny przebieg i co za tym idzie, inny początek. Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną i dotyka częściej dzieci i młode osoby. Charakteryzuje się nagłym początkiem, i może doprowadzić nawet do kwasicy i śpiączki ketonowej. Ten typ cukrzycy cechuje się zniszczeniem komórek produkujących insulinę w trzustce, dlatego rozwija się szybko i dynamicznie. Cukrzyca typu 2 dotyka głównie osoby starsze i obciążone dodatkowymi czynnikami - otyłość brzuszna, nadciśnienie tętnicze czy zaburzenia lipidowe. Ten typ rozwija się powoli. Nawet u 50% pacjentów przebiega bezobjawowo. [1]

Zbyt wysoki poziom glukozy we krwi

Pierwsze objawy cukrzycy są spowodowane podwyższonym stężeniem cukru we krwi, czyli hiperglikemią. Jest to podstawowy objaw cukrzycy spowodowany  w  cukrzycy typu 1 niedoborem insuliny z powodu uszkodzonych komórek trzustki, natomiast w cukrzycy typu 2  wysoką insulinoopornością tkanek prowadzącą do upośledzenia wydzielania insuliny. Przewlekłe podwyższenie stężenia cukru we krwi powoduje wiele poważnych powikłań cukrzycy. Należą do nich uszkodzenia i zaburzenia czynności wielu narządów, przede wszystkim nerek, oczu, serca, nerwów i naczyń krwionośnych.

Pierwsze objawy cukrzycy

Do najczęstszych i najbardziej charakterystycznych objawów cukrzycy przebiegającej ze znacznym podwyższeniem poziomu glukozy we krwi to:

• nasilona diureza – duże ilości oddawanego moczu
• spadek masy ciała, niewytłumaczalny celowym odchudzaniem 
• polidypsja - wzmożone pragnienie
• ogólne osłabienie
• cechy odwodnienia organizmu - przesuszone śluzówki jamy ustnej i języka.

Oprócz tych najbardziej typowych, można zaobserwować też objawy takie jak:

• wzmożona senność
• ostre stany zapalne narządów moczowo-płciowych
• zmiany ropne na skórze
• trudno gojące się rany
• zaburzenia widzenia

Kwasica i śpiączka ketonowa

Cukrzyca typu 1 niestety może rozpocząć się niespodziewanie i od razu bardzo poważnie. Do cukrzycowej kwasicy ketonowej prowadzi nagły i znaczny niedobór insuliny - hormonu trzustki. Kwasica ketonowa może pojawić się niezależnie od typu cukrzycy, jednak często dotyczy cukrzycy typu 1, ponieważ patogeneza cukrzycy typu 1 polega na zniszczeniu komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję insuliny. Organizm bez insuliny nie potrafi korzystać z glukozy która jest we krwi, dlatego zachowuje się tak jakby jej nie było. Dochodzi do procesów, które wykorzystują inne substancje nasze organizmu - białka i tłuszcze, do wytwarzania energii. Produktem tych reakcji są kwasy tłuszczowe, które w wątrobie są przetwarzane, w wyniku czego powstają ciała ketonowe. Niedobór insuliny powoduje, że nasz organizm wpada w kwasicę, a zbyt wysoki poziom glukozy we krwi powoduje wzmożenie wydalania glukozy z moczem, a więc odwodnienie organizmu .

Objawy kwasicy ketonowej

Objawami kwasicy ketonowej, jest zmęczenie, senność, zaburzenia świadomości prowadzące nawet do śpiączki. Dodatkowo występuje nadmierne pragnienie, suchość jamy ustnej, nudność i wymioty, wielomocz i ból brzucha. Charakterystyczny może być zapach acetonu z ust takiego chorego oraz spadek ciśnienia tętniczego i przyspieszone bicie serca. W badaniach laboratoryjnych podczas kwasicy ketonowej w moczu oraz we krwi znajdziemy ciała ketonowe, poziom cukru we krwi będzie wynosił ponad 250 mg/dl (norma na czczo 70-99 mg/dl), oraz obniżone będzie pH krwi. Taki stan zagraża życiu diabetyka i konieczne jest szybkie wdrożenie leczenia w szpitalu. Śmiertelność może sięgać nawet 2%. [2]

Rozpoznanie cukrzycy

Cukrzycę możemy rozpoznać w wielu przypadkach. Jeżeli zgłosimy się do lekarza z objawami takimi jak: wzmożone pragnienie, wielomocz czy osłabienie , lekarz może zlecić pobranie krwi aby sprawdzić poziom naszego cukru we krwi. To badanie, jeśli nie będzie wykonywane na czczo  nazywane jest glikemią przygodną. Jeżeli poziom cukru we krwi będzie wynosił ≥ 200 mg/ dl i będą obecne wyżej wymienione objawy należy rozpoznać cukrzycę i wdrożyć leczenie. Cukrzycę można rozpoznać również w przypadku pomiarów na czczo (badanie wykonywane rano, 8-14 h od ostatniego posiłku) – jeśli poziom glukozy we krwi na czczo wynosi co najmniej, lub powyżej 126 mg/dl rozpoznajemy cukrzycę nawet gdy nie odczuwamy jej objawów. Cukrzycę możemy również rozpoznać podczas testu obciążenia glukozą – OGTT.

Cukrzyca to poważna choroba, która nieleczona i źle kontrolowana prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jednakże jej szybkie wykrycie i poprawne leczenie minimalizuje ryzyko powikłań. Obserwujemy nasz organizm i zgłaszajmy lekarzowi nasze wątpliwości. Nigdy nie jest za późno aby zacząć o siebie dbać i prowadzić zdrowy i świadomy tryb życia.

Źródło:

1. [1] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.13.1.
2. [2]https://diabetologia.mp.pl/przypadki/ciekawe_przypadki/165869,kwasica-ketonowa-czy-tylko-z-braku-insuliny