Cukrzyca typu LADA – co ją odróżnia od cukrzycy typu 1 i 2?

Cukrzyca typu LADA - czym jest? 

LADA to wolno rozwijająca się cukrzyca o podłożu autoimmunologicznym. Jak w przypadku cukrzycy typu 1., przyczyną choroby jest autodestrukcja komórek beta trzustki produkujących insulinę. Proces ten przebiega powoli, w związku z czym hiperglikemia narasta stopniowo, podobnie jak w cukrzycy typu 2. To dlatego, cukrzyca typu LADA może być błędnie zdiagnozowana, zarówno jako cukrzyca typu 1 lub 2.

Cukrzyca typu LADA (ang. latent autoimmune diabetes in adults) pod względem przyczyny powstania oraz sposobu leczenia przypomina cukrzycę typu 1. Układ odpornościowy produkuje przeciwciała przeciwko komórkom trzustki produkującym insulinę. Kiedy większość komórek beta zostanie zniszczona, pacjent musi podawać insulinę z zewnątrz.

Dowiedz się więcej: Czym różnią się poszczególne typy cukrzycy? 

Czym cukrzyca typu LADA różni się od cukrzycy typu 1:

• Proces niszczenia komórek beta trzustki w przypadku cukrzycy typu LADA jest powolny, może trwać nawet kilka lat. W cukrzycy typu 1. jest on gwałtowny, pełnoobjawowa choroba rozwija się w ciągu kilku tygodni, maksymalnie kilku miesięcy.
• Cukrzyca typu 1. zawsze daje nasilone objawy, cukrzyca typu LADA przez bardzo długi czas nie musi dawać żadnych symptomów, bo towarzyszy jej niewielka lub umiarkowana hiperglikemia.
• Cukrzyca typu LADA jest diagnozowana u pacjentów dorosłych, najczęściej miedzy 35. a 50. rokiem życia, choć może pojawić się także u osób starszych. Cukrzyca typu 1 diagnozowana jest u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych.

W czym cukrzyca typu LADA jest podobna do cukrzycy typu 2?

• Cukrzyca typu LADA podobnie jak cukrzyca typu 2 przez długi czas nie daje objawów lub są one na bardzo łagodne. Często bywa wykrywana przypadkiem, przy okazji badań profilaktycznych.
• Cukrzyca LADA diagnozowana jest u osób dorosłych oraz seniorów, podobnie jak cukrzyca typu 2.

Choć hiperglikemia w cukrzycy typu LADA i typu 2 nasila się powoli, wynika oba z zupełnie różnych przyczyn. W pierwszym przypadku jest to proces autoimmunologiczny powolnego niszczenia komórek produkujących insulinę, w drugim – nasilająca się insulinooporność. Cukrzyca LADA diagnozowana jest najczęściej u osób o prawidłowej masie ciała lub z niewielką nadwagą, nie mających nadciśnienia, zaburzeń lipidowych ani rodzinnego obciążenia w kierunku cukrzycy. Często pojawia się jako kolejna choroba autoimmunologiczna (po celiakii, chorobie Hashimoto, RZS, toczniu rumieniowatym itp.).

Jak diagnozuje się cukrzycę LADA?

Oczywiście cukrzyca typu LADA może objawiać się jak cukrzyca typu 1 (wzmożona pragnienie, wielomocz, chudniecie, zmęczenie), ale dzieje się tak dopiero wówczas, gdy większość komórek beta trzustki ulegnie zniszczeniu. A to może nastąpić po kilku latach umiarkowanych hiperglikemii, z których pacjent nie zdawał sobie sprawy. Jeśli objawy cukrzycy typu 1 pojawiają się o osoby w starszym wieku, praktycznie nie ma wątpliwości, że mamy do czynienia z cukrzycą o podłożu autoimmunologicznym. Dla pewności wykonuje się badanie przeciwciał anty-GAD i ICA, które odgrywają główną rolę w rozwoju cukrzycy LADA. Przeciwciała należy skontrolować także u dorosłych o prawidłowej masie ciała, bez objawów cukrzycy, u których przypadkiem wykryto hiperglikemię. W celu potwierdzenia cukrzycy LADA wykonuje się również oznaczenie stężenia peptydu C na czczo lub na czczo i po podaniu glukagonu dożylnie. W przypadku cukrzycy LADA stężenie peptydu C jest małe, bez zwiększenia po podaniu glukagonu.

Dowiedz się więcej: Jakie są objawy cukrzycy typu 1, cukrzycy typu 2 i cukrzycy ciążowej

Leczenie cukrzycy typu LADA

Ponieważ w cukrzycy typu LADA dochodzi do niszczenie komórek beta i niedoborów insuliny, konieczne staje się podawanie jej z zewnątrz. Leczenie zależy od tego, w jakim momencie rozwoju cukrzyca typu LADA zostanie ona wykryta. Jeśli na początku, kiedy hiperglikemie są niewielkie, to niekiedy do utrzymania cukrów w normie wystarczy dieta o ograniczonej podaży węglowodanów oraz metformina. Trzeba jednak pamiętać, że choroba się rozwija, zatem z czasem konieczna staje się insulinoterapia (pacjenci z cukrzycą typu LADA przechodzą na insulinę wcześniej niż osoby z cukrzycą typu 2). Początkowo może to być podawanie insuliny długodziałającej raz dziennie, następnie konieczne staje się dodawanie insuliny do posiłków, aż do pełnej insulinoterapii, jak przy cukrzycy typu 1. Pacjentów z cukrzycą typu LADA, którzy przyjmują insulinę obowiązują takie same zasady odnośnie samokontroli, żywienia i aktywności fizycznej, jak diabetyków z cukrzycą typu 1. Niedostatecznie leczona cukrzyca LADA prowadzi do rozwoju późnych powikłań cukrzycy, zarówno mikronaczyniowych (retinopatia, nefropatia, neuropatia), jak i makronaczyniowych (choroby układu krążenia).

Dowiedz się więcej: Jaki są korzyści podawania insuliny pompą?