Krem z mocznikiem dla diabetyków, czyli jak pielęgnować skórę w cukrzycy

Cukrzyca to choroba, która dotyka całego organizmu. W wyniku podwyższonego poziomu cukru we krwi może dojść do uszkodzenia nerek, siatkówki oka, destrukcji drobnych naczyń krwionośnych, wreszcie do rozwoju groźnego powikłania, jakim jest zespół stopy cukrzycowej. Rzadziej mówi się o negatywnym wpływie hiperglikemii na skórę diabetyka.

Tymczasem cukrzycę niekiedy widać gołym okiem. Może nie okiem laika, ale już lekarz dermatolog potrafi na podstawie stanu skóry rozpoznać zaburzenia metaboliczne. Nadmiernie przesuszona i swędząca skóra, nawracające zakażenia grzybicze, trudno gojące się drobne rany to nie tyle skutek samej cukrzycy, co niedostatecznego jej leczenia. Tak jak w przypadku innych powikłań, tak i na stan skóry niekorzystny wpływ ma przede wszystkim hiperglikemia. Im bardziej niewyrównana jest cukrzyca, tym większe widoczne  na skórze negatywne efekty. Jednocześnie nawet bardzo skrupulatne kontrolowanie choroby nie chroni w 100 procentach przed wahaniami poziomu cukru we krwi. W efekcie czego pewne zaburzenia w obrębie skóry mogą pojawić się także u osób, które leczą się intensywnie, a nieprawidłowości doświadczają sporadycznie.

Szacuje się, że problemy skórne dotykają od 30 do 60 procent pacjentów z cukrzycą. Część z nich wymaga regularnego leczenia, jednak wiele można zdziałać systematyczną, dostosowaną do potrzeb skóry pielęgnacją.

Skóra diabetyka bywa niedostatecznie nawilżona i dotleniona

Stan skóry osób chorujących na cukrzycę niejednokrotnie jest gorszy niż wskazuje na to ich metryka. Niektóre badania sugerują, że zachodzący przy hiperglikemii proces glikacji białek skutkuje szybszym starzeniem się skóry. Dodatkowo, w wyniku uszkodzeń drobnych naczyń krwionośnych, do których dochodzi przy cukrzycy, skóra diabetyka bywa niedostatecznie nawilżona i dotleniona. Z tego powodu często swędzi i łuszczy się, ale też jest bardziej skłonna do urazów (pęknięć, otarć, przerwania ciągłości naskórka).

Skórę osoby z cukrzycą cechują nadmiernie przesuszenia, brak elastyczności, miejscowo pogrubiony naskórek, uporczywe swędzenie, zaburzenia pracy gruczołów potowych, skłonność do zaczerwienień i zmian ropnych.

Słodkie środowisko – tak w przyrodzie, jak i w organizmie diabetyka – zawsze jest pożywką dla drobnoustrojów. Cukier zawarty w pocie osoby chorującej na cukrzycę to doskonałe podłoże do rozwoju bakterii, grzybów i drożdży. I faktycznie zakażenia bakteryjne, grzybicze i drożdżakowe u diabetyków występują częściej niż u osób zdrowych. Sprawę komplikuje fakt, że skóra diabetyków trudniej się goi i wolniej regeneruje. Wymienione problemy nie kwalifikują się zwykle do leczenia farmakologicznego, ale wymagają systematycznej i umiejętnej pielęgnacji. Na rynku pojawia się coraz więcej preparatów kosmetycznych dedykowanych diabetykom. Niektórzy podchodzą do nich sceptycznie, bo czy naprawdę chorując na cukrzycę musimy myć stopy specjalnym mydłem dla diabetyków? Ciężko udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Pewnie używając do mycia zwykłego mydła w kostce i utrzymując glikemie w normie krzywda nam się nie stanie. Kiedy jednak zauważymy, że stan skóry nie jest zadowalający, kiedy nie możemy dojść do ładu ze zgrubiałym naskórkiem na piętach – warto zainteresować się dermokosmetykami dla diabetyków. Składniki w nich zawarte dobrane są w ten sposób, by niwelować najczęstsze problemy skórne osób z cukrzycą. Jednocześnie są to preparaty bezpieczne, co ma szczególne znaczenie przy pielęgnacji stóp.

Zasady pielęgnacji skóry diabetyka

Podstawowa pielęgnacja skóry u osoby zdrowej polega na jej nawilżaniu, u diabetyków częściej trzeba skórę natłuszczać. Ponieważ cukrzyca zaburza funkcjonowanie gruczołów potowych, skóra pacjenta często jest przesuszona. Problem ten dotyczy całego ciała (rzadziej twarzy), a jego głównym objawem bywa wspomniane uporczywe swędzenie. Stąd w ofercie kosmetyków dedykowanych diabetykom znajdują się zarówno delikatne środki do mycia (nie zawierające mydła, o działaniu łagodzącym), jak i balsamy czy mleczka do nawilżania, natłuszczania i regeneracji naskórka. Często są to kosmetyki, które pozostawiają na skórze delikatny film, który zapobiega nadmiernemu odparowywaniu wody z głębszych warstw skóry. Odrębną kwestią jest pielęgnacja stóp. Zaniedbania w tej kwestii mogą przyspieszyć lub spotęgować rozwój zespołu stopy cukrzycowej. Oczywiście sama pielęgnacja nie jest w stanie uchronić pacjentów przed tym powikłaniem, ale jest koniecznym uzupełnieniem profilaktyki tego trudnego w leczeniu schorzenia.

Wielu chorych skarży się na mocno przesuszoną skórę stóp, część ma tendencję do nadmiernego narastania martwego naskórka. Niewłaściwie nawilżona skóra, a do tego nieodpowiednia pielęgnacja (lub jej brak) powodują pęknięcia pięt, modzele, odciski na podeszwach oraz między palcami

Częstą przypadłością są również maceracje i pęknięcia w przestrzeniach międzypalcowych. Paznokcie najczęściej są dość mocno pogrubione i mają tendencję do wrastania. Dość częsta jest grzybica płytek oraz skóry. Wymienione objawy nie kwalifikują jeszcze do zdiagnozowania zespołu stopy cukrzycowej, niemniej są nieestetyczne, uciążliwe, a na dłuższa metę niebezpieczne dla zdrowia. Ewentualne zmiany grzybicze trzeba leczyć, natomiast w warunkach domowych można dbać o odpowiednie nawilżenie skóry stóp. Nawilżona, elastyczna skóra ma znacznie mniejszą tendencję do pękania, a to właśnie przerwanie ciągłości skory jest tym niebezpiecznym momentem, w którym także u osób zdrowych może dojść do np. zakażenia bakteryjnego, a u diabetyków dodatkowo mogą pojawić się problemy bardzo spowolnionego gojenia.

Kremy z mocznik zamiast tarki

Najczęstsze błędy w pielęgnacji stóp diabetyków to nadmierne ścieranie naskórka, które prowadzi do bolesnych, krwawiących pęknięć na piętach. Częste mechaniczne usuwanie naskórka prowadzi do jego stymulacji, a w konsekwencji do jeszcze szybszego narastania. Tworzą się modzele, pod nimi odciski ‒ taki długo utrzymujący się stan prowadzi do powstania owrzodzeń. Aby temu zapobiec – w celu usunięcia zrogowaceń najlepiej stosować krem do stóp z dużą zawartością mocznika. Mocznik zwykle kojarzony jest ze swoich właściwości nawilżających, bo faktycznie takowe posiada, ale przy mniejszym stężeniu. Im więcej mocznika w preparacie, tym bardziej działa on rozmiękczająco. W przypadku diabetyków kremy z dużą zawartością tej substancji przydadzą się do usuwania zrogowaciałej skóry, te które zawierają go mniej – do codziennego nawilżania. W pielęgnacji stóp liczy się systematyczność, kremy należy stosować 1‒2 razy dziennie, jeśli raz dziennie – to na pewno na noc.

Działanie mocznika w kosmetykach zależy od jego stężenia:

Składniki kosmetyczne często wykorzystywane w preparatach dla diabetyków:

• Olej parafinowy – zmiękcza, natłuszcza a pośrednio także nawilża skórę. Tworzy na jej powierzchni cienką warstwę ochronną, która zapobiega przez naskórkowej utracie wody. Jest emolientem. Olej parafinowy zawierają: kosmetyki z serii Emolium Diabetix

• Alantoina – nawilża, przyspiesza gojenie się drobnych ran i otarć naskórka, łagodzi podrażnienia. Zmiękcza skórę. Alantoinę zawiera: Ziaja Med AZS, Krem regenerująco-natłuszczający

• Panthenol – substancja o działaniu nawilżającym i przeciwzapalnym. Przyspiesza procesy regeneracji naskórka. Przykładowe kosmetyki z panthenolem: Ziaja med, krem łagodzący, 10% D-panthenolu

• Gliceryna – długotrwale nawilża, zmiękcza zrogowaciały naskórek, łagodzi podrażnienia, uelastycznia skórę. Przykładowe kosmetyki z gliceryną: Gehwol Krem Lipidro silnie nawilżający do suchych i wrażliwych stóp

• Kwas mlekowy – usuwa zrogowaciały naskórek, wygładza i uelastycznia skórę. Kwas mlekowy występuje w: Atrac-Tain Krem nawilżający do stopy cukrzycowej

• Witamina E – silny antyoksydant, zwalczający wolne rodniki. Działa przeciwzapalnie, sprzyja gojeniu i regeneracji naskórka. Witaminę E zawiera: Paczula i cytryna odżywczo-kojący krem do rąk

• Masło Shea – regeneruje i odżywia skórę, zawiera witaminy A i E. łagodzi zmiany alergiczne, posiada właściwości ochronne. Przykładowe kosmetyki z masłem Shea: Krem do pielęgnacji suchej skóry z granatem i liczi

• Cynk – działa ochronnie i przeciwbakteryjnie, łagodzi stany zapalne. Kosmetyki z cynkiem: Oxedermil, Krem przeciwgrzybiczno-przeciwbakteryjny