Święta o zapachu cytrusów – czy również dla diabetyków typu 2?

Zapach mandarynek większości z nas zapewne kojarzy się z tym wyjątkowym okresem świątecznym. Nawet jeśli nie jadamy cytrusów na co dzień, jest spora szansa, że sięgniemy po nie właśnie przy wigilijnym stole. Czy cytrusy to również odpowiedni i bezpieczny wybór dla osoby z cukrzycą typu 2? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w poniższym artykule.

Czy owoce są bezpieczne dla cukrzyka?

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego diabetycy typu 2 powinni ograniczać spożycie fruktozy. Ten cukier prosty nie tylko powoduje szybki wzrost glikemii we krwi, ale również ma negatywny wpływ na późniejszy stan zdrowia. Fruktoza przyczynia się do powstania oporności tkanek na insulinę czy odkładania się tkanki tłuszczowej w organizmie.

Owoce stanowią istotne źródło fruktozy, jednakże posiadają również liczne pozytywne aspekty, o których nie można zapominać. Przede wszystkim dostarczają błonnika pokarmowego, którego główną rolą jest dbanie o właściwą perysteltykę jelita, a także regulacja poziomu cholesterolu we krwi. Ponadto, w owocach znajdziemy witaminy oraz liczne związki polifenolowe, które posiadają różnorodne właściwości prozdrowotne, m.in. przeciwmiażdżcowe czy przeciwnowotworowe.

Spożywanie owoców ma zarówno plusy i minusy w przypadku osób z cukrzycą typu 2. Dlatego diabetycy nie powinni opierać swojej diety na owocach, ale też nie muszą ich całkowicie unikać. Niewielka porcja odpowiednich owoców będzie bezpieczna dla większości osób.

Jakie owoce może jeść cukrzyk typu 2?

Najlepszym wyborem dla cukrzyka będą te owoce, które mają niski indeks glikemiczny. Pod nazwą indeksu glikemicznego (IG) znajduje się informacja o tempie wzrostu glikemii we krwi po spożyciu pokarmów będących źródłem przyswajalnych węglowodanów. Im bardziej wzrasta poziom  glukozy  po zjedzeniu produktu, tym wyższy jest indeks glikemiczny. Punktem odniesienia jest 50 gramów glukozy, dla której IG wynosi 100. Jako najbezpieczniejsze owoce dla cukrzyka uznaje się te, których indeks glikemiczny jest niski, czyli wynosi poniżej 55.

IG poniżej 55 mają owoce takie jak:

• Cytrusy,

• Jabłka i gruszki,

• Wiśnie,

• Owoce jagodowe,

• Śliwki, brzoskwinie, nektarynki.

Jak podano powyżej, tytułowe cytrusy należą do grupy owoców bezpiecznych dla cukrzyków. Jednak czy w każdych ilościach? Polskie Towarzystwo Diabetologiczne rekomenduje, aby diabetycy spożywali maksymalnie dwie porcje owoców dziennie. [1]Jedną porcją owoców stanowią przykładowo dwie mandarynki, jedna pomarańcza, szklanka owoców jagodowych lub jedno jabłko.

Jakich owoców nie można jeść przy cukrzycy typu 2?

Niektórych owoców cukrzyk nie powinien jeść ze względu na ich zbyt wysoki indeks glikemiczny bądź znaczną zawartość cukrów prostych. Wśród owoców, których nie zaleca się cukrzykom, są banany, winogrona, ananasy, morele. Należy pamiętać również, że indeks glikemiczny jest coraz wyższy wraz ze stopniem dojrzałości owocu.

Niekorzystne dla diabetyka typu 2 będą również wszelkie przetworzone owoce – suszone, kandyzowane, w syropach, soki, musy, dżemy czy marmolady. Tego typu produkty zawierają znacznie wyższą ilość cukrów, które szybciej wchłaniane są do krwioobiegu zwiększając jednocześnie poziom glukozy we krwi. Suszone daktyle posiadają indeks glikemiczny wyższy nawet od IG czystej glukozy.

Owoce dla diabetyka typu 2 w trakcie Świąt

W czasie świąt należy wystrzegać się przede wszystkim owoców suszonych (również kompotu z suszu) oraz dżemów i konfitur. Ich spożycie może spowodować bardzo szybki wzrost poziomu glukozy, czego trzeba unikać szczególnie w okresie świątecznym, kiedy na stole czekają również inne smakołyki. W niewielkich ilościach można pozwolić sobie na konfitury wykonane bez cukru lub słodzone zamiennikami cukru np. stewią lub ksylitolem. Natomiast uwielbiane w czasie zimowych świąt mandarynki można spokojnie zjeść jako deser tuż po posiłku (ale tylko jedną lub dwie), a pomarańcze wykorzystać jako dodatek do warzywnej surówki. 

Literatura:

• 2020 Guidelines on the management of diabetic patients. A position of Diabetes Poland. Clin Diabetol 2020; 9, 1. 

• Rekomendacje postępowania dietetycznego w cukrzycy. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Dietetyki 2017. Dietetyka 2017; 10, Wyd. Spec.

• https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/68179,indeks-glikemiczny