Używanie urządzeń CGM podczas uprawiania wysiłku fizycznego pozwala na uzyskanie informację o stężeniu glukozy oraz jej trendach w czasie rzeczywistym, bez konieczności nakłuwania palców. Jazda na nartach, jako relatywnie duży wysiłek fizyczny w trudnych warunkach, może wywołać wahania stężenia glukozy. Zamiana trudnych do użycia w warunkach stoku narciarskiego glukometrów na CGM pozwala na dokładniejszy, mniej uciążliwy monitoring poziomu glukozy. Aby prawidłowo korzystać z urządzenia na stoku należy stosować się do poleceń diabetologa oraz zasad użytkowania CGM.


Zakładanie CGM a białe szaleństwo

Wysiłek fizyczny związany ze sportami zimowymi wymaga dodatkowej uwagi w trakcie zakładania oraz użytkowania urządzenia.

Aby określić miejsce założenia urządzenia CGM należy kierować się zaleceniami producenta oraz osobistymi względami praktycznymi. Podstawowe zasady to:

·         Unikanie zakładania sensora w miejscu gdzie ubranie mogłoby go uciskać lub obcierać. Dobór stroju używanego na stoku ma duże znaczenie. Zwykle wystarczy zastąpić wąskie koszulki termoaktywne bardziej luźnymi oraz uważać żeby elementy kombinezonu nie stwarzały ryzyka wyrwania sensora ze swojego miejsca.

·         Unikanie miejsc gdzie ciało ulega naturalnym zgięciom. Jazda na nartach lub snowboardzie wiąże się z ruchami ciała mniej typowymi niż ruchy charakterystyczne dla dnia codziennego. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że slalom narciarski aktywuje inne partie mięśni i ruchy tułowia niż np. tricki wykonywane na snowparku. Styl jazdy oraz przewidywanie własnych wyzwań na stoku pomoże w doborze miejsca umieszczenia sensora. Indywidualne przemyślenie toru ruchu ciała pozwala na znalezienie najmniej ruchomej części ciała podczas zjazdów.

·         Unikanie miejsc gdzie znajdują się blizny lub rozstępy.

·         Unikanie miejsc, w których potencjalnie może wystąpić tarcie. Jazda na snowboardzie często wiąże się z „przysiadaniem” na stoku. Dobranie miejsca dla sensora w obrębie części ciała nienarażonej na tarcie pozwoli na zmniejszenie ryzyka uszkodzenia urządzenia.

Należy zwrócić uwagę, aby obszar ciała, w obrębie którego można założyć sensor powinien znajdować się w obszarze zalecanym przez producenta urządzenia.

 Warunki atmosferyczne a CGM

Stok narciarski stanowi środowisko o nietypowych właściwościach. Warunki zewnętrzne można opisać najprościej jako niska temperatura oraz wilgoć. Grube ubrania oraz wysiłek fizyczny sprawiają natomiast, że okolica ciała niekoniecznie ciągle jest wychłodzona. Uprawianie wysiłku fizycznego na stoku wiąże się jednak ze zmianami temperatury oraz dużą wilgotnością.

Stok narciarski jest zatem środowiskiem szczególnym. Ochrona urządzenia CGM przed wpływem zmiennych środowiska jest potrzebna, ważny jest również optymalny dobór urządzenia.

Na podstawie zaleceń użytkowania urządzenia GUARDIAN 3 LINK można prześledzić czynniki na jakie warto zwrócić uwagę.

·         Należy zwrócić uwagę na wodoodporność podawaną przez producenta w oficjalnej instrukcji. Urządzenie wedle instrukcji można zanurzać na głębokość poniżej 2,4 m na najwyżej 30 minut. Poziom wodoodporności urządzenia na stoku powinien wystarczyć aby czasowe zamoczenie w śniegu nie przeszkodziło funkcjonować urządzeniu

·         Zakres tolerowanych temperatur: urządzenie służące za przykład funkcjonuje w zakresie temperatury od 0 do 45 stopni Celsjusza. Warto sprawdzić w instrukcji użytkowania w jakich temperaturach działa twoje urządzenie. Przy odpowiednim doborze ubrań wahania temperatury przy skórze, gdzie przyłączone jest urządzenie, mogą być niewielkie. Przebywanie na świeżym, zimowym powietrzu zwiększa jednak ryzyko na wychłodzenie urządzenia. Fakt ten należy brać szczególnie pod uwagę podczas mroźniejszych dni.

Ubieranie ciepłych ubrań na stoku narciarskim sprawia, że nasze ciała intensywnie wydzielają pot, który nie ulega szybkiemu parowaniu z powierzchni skóry. Podczas użytkowania urządzenia CGM na stoku należy zwrócić szczególną uwagę na higienę okolicy urządzenia po satysfakcjonującym zimowym dniu pełnym wysiłku.

Wzmożona potliwość podczas zabaw na stoku zwiększa ryzyko odklejenia sensora. Znaczenie tego faktu można zniwelować stosując „tejpy” lub inne plastry zabezpieczające  w celu utrzymania urządzenia CGM na swoim miejscu.

 

Czy ludzie korzystają z CGM uprawiając sport?   

Monitorowanie poziomu glukozy w trakcie wysiłku jest bardzo istotne w cukrzycy typu I. Rozwiązaniem problemu uciążliwych pomiarów w trakcie jazdy na nartach może być zarówno system FGM jak CGM. CGM umożliwia dodatkowo na lepsze ustalenie trendów poziomu glukozy dzięki bardzo częstym pomiarom wykonywanym automatycznie. Poznanie swojego profilu poziomu glukozy pozwala na korzystanie z uroków zimy dzięki znajomości swojego organizmu. Samoświadomość przekłada się na mniejszy poziom stresu związany z cukrzycą.

Cukrzyca a ultramaraton

Cukrzyca typu I nie wyklucza z uprawiania sportu, nawet bardzo wymagającego fizycznie. Za przykład służy badanie przeprowadzone na sportowcach biorących udział w Bieszczadzkim ultramaratonie. Sportowcom pod kontrolą urządzeń CGM oraz opieką diabetologa udało się ukończyć ten 82 kilometrowy górski wyścig. Więcej na temat biegu można znaleźć na łamach czasopisma  „DIABETES TECHNOLOGY & THERAPEUTICS” w artykule: Safe Completion of a Trail Running Ultramarathon by Four Men with Type 1 Diabetes.

 

Cukrzyca nie wyklucza z zimowych sportów

Urządzenia CGM stanowią nie tylko pomoc dla chorujących, pomagają również naukowcom. Stosowanie urządzenia jest bardzo pomocnym środkiem używanym przez naukowców w celu badania zarówno właściwości urządzenia jak i cukrzycy jako takiej. Używanie urządzeń stale monitorujących poziom glukozy jest uznawane za wartościowe w trakcie wysiłku, w tym związanym ze sportami zimowymi. Przykładem może służyć artykuł dowodzący przydatności urządzeń CGM wśród młodzieży m.in. uprawiającej narciarstwo. Artykuł można znaleźć w czasopiśmie „Acta Paedetrica” pod nazwą: Continuous glucose monitoring system during physical exercise inadolescents with type 1 diabetes. Wnioski z przedstawionych badań wskazują korzyści z użytkowania urządzeń CGM podczas ćwiczeń, a pośrednio badanie zachęca do uprawiania sportu w cukrzycy, również narciarstwa.

 

Jakie czynniki zachęcają do stosowania CGM na stoku?

Czynniki przemawiające za używaniem urządzeń ciągłego monitoringu glukozy podczas uprawiania sportów zimowych to:

·         Poprawa wyrównania metabolicznego

·         Mniej epizodów niedocukrzenia

·         Krótszy czas spędzony w hipoglikemii

·         Lepsza jakość życia, rozumiana jako aktywizacja sportowa

·         Większa możliwość „autokorekt” leczenia

·         Lepszy wgląd lekarza w terapię pacjenta

Wszystkie powyższe korzyści wynikające z ciągłego monitoringu przekładają się na jakość zdrowia i osobistą satysfakcję.

 

Komfort na stoku

Oprócz wymienionych wcześniej czynników poprawiających kontrolę stężenia glukozy, należy zwrócić uwagę na zwiększony komfort związany z używaniem urządzeń CGM podczas zjazdów narciarskich. Pomiar glukozy jest usprawniony między innymi ponieważ:  

·         Nie musimy zdejmować rękawiczek do kontroli poziomu cukru za pomocą glukometru

·         Unikamy przymusowych przerw od zabawy na stoku na pomiary glukometrem

·         Brak konieczności posiadania przy sobie całego osprzętu do pomiaru poziomu cukru: glukometru, pasków i nakłuwacza

 

Które CGM jest dla mnie?

Jeśli planujemy wyjazdy narciarskie oraz użytkowanie urządzenia stale monitorującego poziom cukru należy przemyśleć dobór urządzenia. Oprócz wymienionych wcześniej kryteriów należy zwracać uwagę na wytrzymałość oraz kompaktowość. Problem dobrze jest omówić z lekarzem diabetologiem. Podążający za najnowszymi trendami lekarze mają najświeższe i najlepsze informacje dotyczące adekwatnych do zapotrzebowania chorego urządzeń CGM. Kontakt z lekarzem jest zalecany przed planowanym wyjazdem w góry, szczególnie kiedy wiąże się on z dużym wysiłkiem fizycznym.

 

 

 

Na podstawie:

-      Diabetes Technology & Therapeutics Vol. 18, No. S2, Continuous Glucose Monitoring, Future Products, and Update on Worldwide Artificial Pancreas Projects

-          Puls Medycyny, Leczenie chorych na cukrzycę typu 1 jest coraz skuteczniejsze

-          Guardian 3 link, instrukcja obsługi