Kontrola glikemii - Glukometr

Glukometr - urządzenie do kontrolowania poziomu cukru we krwi

Glukometr jest urządzeniem diagnostycznym służącym do precyzyjnego kontrolowania poziomu cukru we krwi (włośniczkowej)  w sposób bieżący. Dzięki małym wymiarom i szybkiemu pomiarowi (kilka sekund) zapewnia dyskrecję osobom chorym na cukrzycę. Badanie polega na włożeniu paska testowego (z odczynnikiem chemicznym lub wtopionymi elektrodami) do glukometru, który zasysa niewielką kroplę krwi z nakłutego opuszka palca, a wynik pokazuje się na wyświetlaczu. Glukometry różnią się wyglądem, rozmiarami i sposobem interpretacji danych w zależności od marki. Niektóre z nich posiadają dodatkowe funkcje np. możliwość oznaczania wyników na przedposiłkowe i poposiłkowe czy zmierzenia ketonów we krwi. Większość modeli ma oprogramowanie kompatybilne z komputerem co pozwala na analizę profilu dobowego i wyłapanie ewentualnych błędów w terapii.

Jak prawidłowo przygotować glukometr i oznaczyć stężenie glukozy we krwi?

- Mycie rąk przed każdym pomiarem to podstawa. Nie ważne czy jedliśmy właśnie posiłek, czy czytaliśmy książkę, czy głaskaliśmy psa - nawet jeżeli nam się wydaje, że ręce są w miarę czyste, to jednak nie wszystko jest dostrzegalne dla ludzkiego oka. Dokładnie umyjmy dłonie ciepłą wodą (nie za gorącą) z mydłem lub użyjmy żelu do dezynfekcji (np. gdy jesteśmy w trasie). Następnie należy je dokładnie osuszyć aby uniknąć wymieszania się krwi z wodą (nawet w małej ilości może to zafałszować wynik). Nie dezynfekuje się miejsce nakłucia (np. spirytusem)!

- Pomiar powinien być wykonywany w odpowiedniej temperaturze, najlepiej pokojowej. Nie narażajmy glukometru na skrajne temperatury czy bezpośrednie działanie promieni słonecznych, ponieważ może wyświetlić błędny wynik lub zupełnie nie reagować na wciskanie przycisków czy włożony pasek. Opuszki również są bardzo wrażliwe na zimno czy gorąco - mogą być zbyt wymarznięte lub wilgotne (pot) by pobrać z nich kroplę krwi.

- Okoliczności badania cukru we krwi nie zawsze są sprzyjające - czasem hipoglikemia czy hiperglikemia zmusza do kontrolowania poziomu w niekoniecznie dobrej lokalizacji czy czasie. Mimo wszystko trzeba postarać się znaleźć jak najlepsze miejsce by spokojnie i prawidłowo wykonać pomiar oraz odpowiednio na niego zareagować (usiąść i zjeść glukozę przy hipo, podać insulinę przy hiper).

- Należy sprawdzić datę ważności pasków przed ich użyciem. Wkładając pasek do glukometru nie można dotykać strefy przeznaczonej na pobranie kropli, ponieważ może to zafałszować wynik

- Nakłuwacz musi być dostosowany do użytkownika (moc) - nakłucie powinno być jak najmniej bolesne i jednocześnie zapewnić wystarczającą ilość krwi do badania.

- Do każdego badania powinien być używany nowy lancet.

- Nakłuwamy tylko boczne części opuszków. Nie nakłuwamy palców wskazujących i kciuków (tylko środkowe, serdeczne i małe palce). Zmieniamy nakłuwane palce. Jeżeli nakłuwacz ma taką funkcję, mogą być wykorzystane alternatywne miejsce nakłuć (dłoń, przedramię).

- Przed nakłuciem należy wymasować dłoń zaczynając od nadgarstka w stronę wybranego palca i w ten sam sposób wyciskać krew z już nakłutego opuszka. Nie można ściskać końcówki palca, ponieważ krew zostanie rozcieńczona płynem tkankowym i wynik może być fałszywy.

- Po oznaczeniu stężenia cukru we krwi wycieramy palec sterylnym wacikiem.

- Nigdy nie porównuj wyników z dwóch różnych glukometrów - każde urządzenie jest inne, inaczej wyraża wynik, ma inną metodę pomiaru i wrażliwość (nawet dwa różne modele glukometrów tej samej marki).

- Glukometr i nakłuwacz to urządzenia indywidualne i powinna korzystać z nich tylko jedna osoba.